تمامی موارد و قوانینی که باید در سفر هوایی (مسافرت با هواپیما) بدانیم
در عصر تکنولوژی و شتاب، مسافرت و هواپیما یکی از مهم‌ترین دستاوردهای بشر به منظور همراهی هرچه بهتر و راحت‌تر با این شتاب است. یکی از مواردی که از دیرباز همواره ذهن بشر را درگیر خود ساخته است، سفر و یافتن ابزار و راه‌هایی برای کم کردن زمان سفر و جابجا شدن راحت بین مبدأ و مقصد است. جالب است بدانید که هر انسان، بطور ناخودآگاه گرایش به تجربه کردن ابعاد و مکان‌های جدید در کوتاه‌ترین زمان ممکن دارد. بر همین اساس می‌توان به ریشه‌ها و زمینه‌های ذهنی آرزوی دیرینه انسان برای پرواز کردن پی برد!
بیش از یک قرن از اختراع هواپیما و مسافرت با هواپیما می‌گذرد و چندین دهه است که سفرهای هوایی پاسخگوی نیاز نهادینه بشر در رابطه با تجربه مکان‌های جدید در کوتاه‌ترین زمان ممکن هستند. در طول تمامی این سال‌ها و دهه‌های سپری شده پیشرفت‌های حیرت‌آور و عظیمی در صنعت هوایی و سفر کردن با هواپیما حاصل شده است. مسافرت با هواپیما را در کنار تکامل و توسعه روز افزون صنعت گردشگری قرار دهید تا جذابیت‌ها و اهمیت موضوعاتی همچون دانستنی های مسافرت هوایی، اطلاعات مربوط به تهیه بلیط هواپیما، ارتباط بین گردشگری و صنعت هوایی و مواردی از این دست، بیش از پیش توجه شما را به خود جلب کند.
برای مسافرت آسان با هواپیما، لازم است اطلاعات کارآمد و جامعی در مورد بخش‌های مختلف سفر با هواپیما داشت. انواع بلیط هواپیما، انواع پروازها و انواع هواپیماها، مدارک لازم و قوانینی که رعایت آن‌ها در پرواز ضروری است از مهم‌ترین اطلاعات این حیطه هستند. برای لذت بردن از سفر و بازدید مکان‌های جدید، پیمودن مسیر و کیفیت پشت سر گذاشتن مسیر از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین دلیل اگر جزء افرادی هستید که هنوز پاسخ قاطعی برای پرسش بهترین وسیله برای سفر چیست؟ نیافته‌اید در مورد مسافرت هیجان‌انگیز با هواپیما تأمل بیشتری کنید! برای یافتن پاسخ پرسش‌های این‌چنینی و بسیاری از پرسش‌های مربوط به سفر با هواپیما تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
اگر هنوز در مورد خرید بلیط هواپیما و سفر با هواپیما تردید و ابهامی دارید به نکته ارائه شده در ادامه مطلب فکر کنید! نقشه‌های ویژه‌ای برای مشاهده ترافیک هوایی و اطلاع از پروازهای در حال انجام وجود دارد. با دقت در این نقشه‌ها می‌توان به نتایج جالبی دست یافت. مهم‌ترین نتیجه پی‌بردن به نقش اساسی حمل و نقل هوایی در زندگی امروزی است. این صنعت مهم و حیاتی، یکی از ارکان گردشگری است و امروزه بدون مسافرت هوایی، صنعت گردشگری بی‌معنی خواهد بود. اما قبل از هر چیز، این سئوال برای بسیاری از افراد ایجاد میشود که اساسا چند نوع مسافرت هوایی وجود دارد؟ یا انواع مسافرت با هواپیما چیست؟ و مسافرت با هواپیما بر چه اساسی دسته‌بندی می‌شوند؟
قبل از پرداختن به جزییات مختلف سفر هوایی، بهتر است انواع این سفرها را بر اساس مرزهای جغرافیایی و محدوده‌هایی که پرواز در آن‌ها انجام می‌گیرد شناخت. انواع مسافرت با هواپیما بسته به اینکه مبدأ و مقصد یک پرواز در مرزهای یک کشور باشد و یا پرواز بین دو کشور متفاوت انجام شود به دو نوع سفر هوایی پرواز داخلی و پرواز خارجی تقسیم می‌شوند. هر یک از این سفرها قوانین و مقررات کاملا متفاوتی از دیگری دارد که در ادامه با آن‌ها بیشتر آشنا خواهیم شد.
پرواز داخلی
پروازهایی که در حریم هوایی یک کشور انجام می‌گیرد پرواز داخلی نامیده میشود. بعبارت دیگر پروازهای داخلی به آن دسته از سفرهای هوایی اطلاق میشود که فرودگاه مبدأ و فرودگاه مقصد، هر دو در محدوده مرزهای یک کشور قرار دارند. در پرواز داخلی، هواپیما در همان کشوری که به آسمان می‌رود بر زمین می‌نشیند. پرواز داخلی یکی از انواع مسافرت با هواپیما و یکی از شاخه‌های حمل و نقل هوایی است که در عین سادگی، تنوع و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. تهیه بلیط هواپیما در پروازهای داخلی هزینه کمتری دارد. همچنین قوانین و مقررات کمتر و ساده‌تری برای این گروه از سفرهای هوایی وضع شده است. ساعات انتظار و مدت زمان سفر در پروازهای داخلی معمولاً کوتاه است.
توقف و تعویض ایرلاین، شماره پرواز و یا هواپیما در این پروازها وجود ندارد. بعبارت دیگر، فقط یک ایرلاین و تنها یک هواپیما، مسافران را از مبدأ تا مقصد همراهی خواهد کرد. هزینه‌های سفر با هواپیما در این پروازها که از متفاوت‌ترین انواع مسافرت با هواپیما است به عوامل مختلفی بستگی دارد. علاوه بر عواملی مانند کلاس پرواز، نوع هواپیما و ایرلاین مجری پرواز فاصله فرودگاه‌های مبدأ و مقصد اصلی‌ترین فاکتور در تعیین قیمت بلیط سفر است. انجام پروازهای داخلی و توسعه این نوع از سفر درون مرزی، برای بسیاری از کشورها محل مناقشه و تردید است. به‌ویژه کشورهایی که وسعت چندانی ندارند.
حمل و نقل ریلی و جاده‌ای در بسیاری از این کشورها، گزینه‌های پرکاربردتری هستند و انجام سفرهای هوایی، با مقاصد خاص و کاربردهای محدود و ویژه انجام می‌گیرد. در این کشورها، خرید بلیط پرواز داخلی هواپیما و سفر هوایی معمولاً به قصد جابجایی مسافران خارجی بین فرودگاه‌های مختلف انجام می‌گیرد. در برخی از کشورها پروازهای هوایی کاربرد سیاسی و اداری داشته و به منظور جابجایی مسئولان و مدیران کشوری انجام میشود.
بخش عمده پروازها در محدوده مرزهای چنین کشورهایی با هدف حمل و نقل کالا و خدمات صورت می‌گیرد. جالب است بدانید که در بسیاری از کشورها پرواز داخلی انجام نمی‌گیرد و مسافران و گردشگران، از هواپیما استفاده نمی‌کنند. دلیل هم واضح است: سفر جاده‌ای لذت‌بخش‌تر و کم‌هزینه‌تر است! در نقطه مقابل، کشورهایی هم وجود دارند که بدون استفاده از هواپیما، صنعت حمل و نقل آن‌ها ناکارآمد و ناقص خواهد بود. نگاهی به نقشه‌ی ترافیک هوایی، ترافیک جالب توجهی در آسمان برخی کشورها نشان می‌دهد. این موضوع بدین معنی است که برای جابجایی در این کشورها، انواع مسافرت داخلی با هواپیما در اولویت قرار دارد.
ایالات متحده آمریکا، چین، روسیه و هند جزء کشورهایی هستند که بدون استفاده از هواپیما، مسافرت و جابجایی در آن‌ها بسیار دشوار است. در چنین کشورهایی صرفه‌جویی در وقت و هزینه، راحتی و سرعت انجام سفر و خدمات مناسب دلیل اصلی ارجحیت پرواز داخلی بعنوان یکی از انواع مسافرت با هواپیما، نسبت به دیگر گزینه‌ها است. در کشور ما هم بدلیل گستردگی و وسعت مرزها و فواصل طولانی بین شهرها، خرید بلیط هواپیما برای پروازهای داخلی طرفداران بسیاری دارد. به‌ویژه در صنعت توریسم که استقبال گردشگران از تورهای داخلی قابل توجه است.
پرواز خارجی
خرید بلیط هواپیما به منظور جابجایی بین دو کشور از طریق مسافرت با هواپیما ساده‌ترین و کامل‌ترین تعریف ممکن از پرواز خارجی است. پرواز خارجی یا بین‌المللی شامل دو کشور متفاوت در مبدأ و مقصد سفر است. یکی از متداول‌ترین انواع مسافرت با هواپیما، پروازهای بین‌المللی است. در این سفر هوایی، قوانین و مقررات بیشتر و پیچیده‌تری اِعمال میشود. حمل بار و کالاهایی که مسافران در مقصد لازم دارند، محدودیت‌های وزنی و حجمی سخت‌گیرانه‌تری در مقایسه با پروازهای داخلی داشته و مسافران باید از کالاهای ممنوع و غیرمجاز کشور مقصد اطلاع داشته باشند.
این ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها در بخش دارویی، سخت‌تر است. همچنین حمل کالاها و تجهیزاتی که مستعد ایجاد خطر برای سلامتی مسافران یا اختلال در پرواز هستند در این پروازها با سختگیری بیشتری مواجه خواهد شد. پس بهتر است که مسافران پرواز خارجی در هنگام خرید بلیط هواپیما، کلیه مقررات و قوانین اعلام شده از سوی ایرلاین‌ها را مطالعه کنند.
پروازهای بین‌المللی معمولاً با توقف در یک یا چند فرودگاه واسطه به مقصد می‌رسند. بنابراین هنگام رزرو بلیط پرواز خارجی هواپیما در نظر داشته باشید که توقف در چندین کشور و چندین فرودگاه، موضوعی کاملاً طبیعی در این مسافرت طولانی با هواپیما است. در پروازهای بین‌المللی مسافران زمان بیشتری در هواپیما خواهند بود و در صورت توقف در فرودگاه‌های کشور واسطه، موظف به رعایت قوانین و ملزومات ورود به آن کشور هستند. با توجه به آنچه گفته شد می‌توان حدس زد که کامل و دقیق بودن مدارک شناسایی و مجوزهای قانونی لازم در پروازهای خارجی از چه اهمیتی برخوردار است. بطور میانگین در طول روز بالغ بر ده هزار پرواز در جهان انجام می‌گیرد که از این میزان، درصد قابل توجهی به پروازهای بین‌المللی اختصاص دارد.
صدها هزار کیلومتر مسیر هوایی بین نقاط مختلف جهان، انواع مسافرت کوتاه و طولانی با هواپیما را به مقصد می‌رساند. بیشترین تعداد پرسنل، بهترین و مطمئن‌ترین خدمات و تجهیزات، به روزترین و مجهزترین هواپیماها و بالاترین سطح کیفیت و امنیت در هر ایرلاین و هر فرودگاه به بخش پروازهای بین‌المللی یا همان پرواز خارجی اختصاص دارد. پرترددترین مسیر پرواز خارجی بین قاره‌های اروپا و آمریکای شمالی است. روزانه چندین هزار پرواز بین این دو قاره انجام می‌گیرد. با توسعه فناوری‌های ماهواره‌ای و صنعت هوایی، امکان پیمودن فواصل طولانی و بسیار زیاد از طریق پروازهای بین‌المللی فراهم شده است.
آنچه در این نوع مسافرت با هواپیما اهمیت دارد آگاهی مسافران از قوانین پروازهای خارجی در مراحل مختلف سفر اعم از خرید بلیط هواپیما، قوانین مربوط به بار، مدارک لازم، قوانین کشورها و فرودگاه‌های واسطه و شرایط و مقررات فرودگاه مقصد است. همچنین اطلاع داشتن از حقوق مسافر در پرواز، اهمیت ویژه‌ای دارد. پروازهای خارجی یکی از انواع مهم و اساسی مسافرت با هواپیما است که نقش غیرقابل انکاری در زندگی امروزی داشته و بدون در اختیار داشتن چنین امکانی، بخش بزرگی از پیشرفت‌های کنونی وجود نمی‌داشت!
در مسافرت با هواپیما، بلیط علاوه بر اینکه اجازه ورود به هواپیما و مجوز پرواز مسافران است، اطلاعات مهمی در رابطه با جزییات پرواز در خود دارد. به‌عبارت دیگر، بلیطی که خریداری میشود درجات و کلاس‌بندی پرواز و چگونگی سفر را تعیین می‌کند. کلاس پرواز، توقف در مسیر رسیدن به مقصد یا عدم توقف و پرواز یک‌سره، میزان بار مجاز و اطلاعات دیگری مانند نوع هواپیما را همگی در هنگام خرید بلیط می‌توان کسب کرد. انواع مختلفی از بلیط برای مسافرت هوایی ارائه میشود که می‌توان بر اساس فاکتورهایی مانند بودجه و هزینه، کیفیت خدمات مورد انتظار و راحتی در پرواز اقدام به خرید آن‌ها کرد. برای اینکه مسافرت راحت و بی‌دغدغه‌ای با هواپیما داشته باشید ضروری است که اتواع بلیت هواپیما را شناخته و از ویژگی‌های پروازی که با این بلیط انجام خواهد شد مطلّع شوید.
انواع بلیط برای مسافرت با هواپیما به شرح زیر است:
بلیط چارتر هواپیما
یکی از سئوالات متداول در رابطه با اصطلاحات مسافرت با هواپیما این است که: بلیت چارتر چیست؟ واژه چارتر یکی از کلمات پرکاربرد در صنعت گردشگری است. چارتر به معنی کرایه کردن دربست و اختصاصی است. این کلمه دررزرو هتل و صندلی هواپیما کاربرد بسیاری دارد. در صنعت گردشگری و هواپیمایی، چارتر کردن به این معنا است که یک فرد یا یک سازمان و در اغلب موارد یک آژانس مسافرتی، تعدادی یا تمامی صندلی‌های یک هواپیما را از یک ایرلاین اجاره می‌کند و با این توصیف بلیط چارتر هواپیما ارائه می‌کند. همین موضوع در مورد اجاره کردن تخت‌ها و اتاق‌های یک هتل بکار می‌رود. در صنعت هوانوردی به این عمل چارتر کردن گفته میشود و شرکت هواپیمایی اجاره دهنده صندلی، چارتر دهنده و شخص یا آژانسی که صندلی‌ها را اجاره کرده است چارتر کننده نامیده میشود.
چارترها بر اساس زمان سه نوع هستند که بر سه دسته چارتر شناور، چارتر Back to Back و چارتر Block تقسیم می‌شوند. در پرواز چارتر شناور، صندلی‌ها برای یک مدت چندماهه اجاره شده و بلیط رفت و برگشت فقط برای همین مدت فروخته میشود و البته، محدودیت زمانی برای بلیط برگشت هواپیما در این بازه وجود ندارد. پرواز چارتر بک تو بک، یک فاصله زمانی بین بلیط رفت و برگشت تعیین شده و بر این اساس بلیط چارتر هواپیما فروخته میشود. در پرواز چارتر بلاک هم زمان دقیقی برای فروش بلیط رفت و برگشت تعیین میشود. بدین معنا که فقط در روز X امکان خرید بلیط رفت وجود دارد و بلیط برگشت هم فقط برای روز Y صادر خواهد شد. بلیط چارتر هواپیمابر اساس ظرفیت و تعداد صندلی‌هایی که شخص یا آژانس مسافرتی چارتر می‌کنند به دو گروه تقسیم میشود.
فول چارتر Full Charter برای حالتی است که تمام صندلی‌ها چارتر شده و سیت چارتر Seat Charter در حالتی است که فقط بخشی از صندلی‌ها را چارتر کرده باشند. قیمت بلیط پروازهای چارتر به دو عامل زمان و تقاضا بستگی دارد. در ایام تعطیلات و اوج سفرها، بلیط چارتر هواپیما قیمت بالایی دارد. اما در اکثر موارد، بلیط های چارتر قیمت ارزان‌تری نسبت به دیگر انواع بلیط هواپیما دارند. دلیل این موضوع آژانس یا شخص چارتر کننده است. در یک بازه زمانی کوتاه اگر این بلیط‌ها به فروش نرسند، شرکت یا شخص چارتر کننده دچار خسارت می‌شوند.
به منظور جلوگیری از خسارت بیشتر تخفیف‌های شگفت‌انگیز و وسوسه کننده روی پروازهای چارتر اِعمال میشود. نکته مهمی که در ارتباط با بلیط چارتر هواپیما وجود دارد خرید آن از آژانس‌های معتبر است. در برخی پروازهای چارتری مسافران با مشکلات بزرگی مواجه می‌شوند. از جمله عدم ثبت شدن نام آن‌ها در فهرست پرواز که در موارد متعددی، این امر به دلیل نامعتبر بودن چارتر کننده منجر به عدم موفقیت مسافران در سوار شدن به هواپیما میشود.
بلیت سیستمی هواپیما
این گروه از بلیط های هواپیما بر اساس هدف و انتظار مسافران از سفر خریداری می‌شوند. در واقع برای خرید بلیط سیستمی هواپیما باید با توجه به عواملی مانند مقصد سفر، هدف از سفر، مسیر و زمان پرواز اقدام به تهیه بلیط کرد. بلیط سیستمی هواپیما توسط آژانس‌های مسافرتی به فروش می‌رسد و تفاوت‌های قابل توجهی با بلیط‌های چارتری هواپیما دارند. اصلی‌ترین تفاوت در قیمت بلیط است. بلیط سیستمی قیمت ثابتی دارد و هیچ تغییر و نوسانی در افزایش یا کاهش قیمت این نوع بلیط وجود ندارد. همین ثبات قیمت یکی از مهم‌ترین مزایای بلیط سیستمی است. به‌ویژه در سفرهای خارجی که می‌توان از مدت‌ها قبل بلیط را رزرو کرد و برای بررسی‌های لازم جهت اخذ ویزا به سفارت مقصد مورد نظر سپرد. نرخ بلیط سیستمی هواپیما در طول سال ثابت است.
به‌همین‌دلیل در برنامه‌ریزی بلند مدت برای سفر می‌توان از مدت‌ها قبل بلیط خود را از آژانس‌های مسافرتی و یا شرکت‌های هواپیمایی خریداری کرد. در صورت تغییر در برنامه‌های سفر، به‌راحتی می‌توان بلیط رزرو شده سیستمی هواپیما را تغییر داد و بر اساس برنامه‌ریزی جدید اقدام به رزرو و خرید بلیط هواپیما کرد. همچنین در صورت لغو سفر با پرداخت خسارت کمی می‌توان بلیط سیستمی را پس داد و باقی مبلغ بلیط را پس گرفت. این بلیط‌ها برای کودکان به‌صورت نیم‌بها فروخته می‌شوند و حتی برخی از ایرلاین‌ها با درصدهای تخفیف بالاتری بلیط کودکان را به فروش می‌رسانند. این موضوع یکی از بهترین مزایای خرید بلیط سیستمی هواپیما است که می‌توان برای کودکان دو تا دوازده سال بلیط ارزان‌قیمت خریداری کرد.
اگر بخواهیم به معایب بلیط سیستمی هواپیما اشاره کنیم، قیمت بالای آن‌ها در مقایسه با بلیط چارتری، مهم‌ترین مورد است. اهمیت این موضوع در هنگام سفرهای اضطراری بیشتر به چشم می‌آید که شانس کمی برای خرید بلیط به‌صورت سیستمی وجود دارد. در ایام خاصی از سال، بلیط‌های چارتری با تخفیف‌های بسیار مناسبی به فروش می‌رسند که بسیاری از مسافران خرید آن‌ها را ترجیح می‌دهند. معمولاً امکان رزرو و خرید بلیط سیستمی هواپیما در ایام تعطیلات وجود ندارد. اغلب اوقات این بلیط‌ها از مدت‌ها قبل توسط آژانس‌های مسافرتی رزرو شده‌اند و مسافرت با هواپیما از طریق خرید بلیط سیستمی امکان‌پذیر نخواهد بود.
بلیت یک طرفه هواپیما
بلیط یک طرفه هواپیما بهترین گزینه برای سفرهای اضطراری و از قبل برنامه‌ریزی نشده است. این بلیط‌ها برای پروازهایی صادر میشود که از یک مبدأ به مقصد مورد نظر صورت می‌گیرد و زمانی برای بازگشت به مبدأ تعیین نشده است. در واقع برنامه و قصدی برای بازگشت به مبدأ سفر هوایی در این نوع از بلیط هواپیماوجود ندارد. بلیط های یک طرفه مناسب آن دسته از سفرهای با هواپیما هستند که بدون برنامه‌ریزی قبلی صورت می‌گیرند.
در این موارد می‌توان در بین پروازهای چارتری، گزینه‌های متنوع و خوبی برای خرید بلیط هواپیما پیدا کرد. بخصوص که در اغلب پروازهای چارتری هرچه به زمان پرواز نزدیک‌تر شویم با تخفیف‌ها و کاهش قیمت‌های خوبی مواجه خواهیم شد. همچنین بلیط یک طرفه هواپیما انتخاب خوبی برای اقامت‌های طولانی است. بعضاً پیش می‌آید که هدف از سفر اقامت در شهر یا کشور دیگر برای مدت طولانی است. یا ممکن است برنامه‌ریزی و زمان‌بندی برای انجام کارها و مأموریت در مقصد، پایان مشخصی نداشته باشد.
در این مورد هم می‌توان از طریق آژانس‌های مسافرتی معتبر اقدام به خرید بلیط یک طرفه هواپیما کرد. بلیط یک‌طرفه مزایای ویژه‌ای دارد. از جمله اینکه محدودیتی در مدت زمان اقامت در مقصد وجود ندارد و امکان تعیین زمان بازگشت بر اساس اهداف و برنامه‌ریزی مورد نظر فراهم است. دیگر مزیت قابل توجه این گروه از بلیط هواپیما، قیمت مناسب و اقتصادی آن‌ها است که می‌توان در پروازهای چارتری آژانس‌ها اقدام به خرید کرد.
با این وجود نباید از نواقص و معایب خرید بلیط یک طرفه و مسافرت با هواپیما به این شکل غافل شد. بخصوص اگر کیفیت خدمات و سرویس‌دهی در حین پرواز برای شما اهمیت دارد و یا به نظم و برنامه ریزی اهمیت می‌دهید. در هنگام خرید بلیط یک طرفه هواپیما، مسافران فقط قادر به انتخاب شهر مقصد هستند. از طرفی چنانچه اشاره شد خرید و صدور بلیط یک طرفه بدون برنامه‌ریزی قبلی و به اصطلاح در لحظه است. این موضوع باعث بی‌ثباتی و غیرقابل پیش‌بینی بودن سفر و شرایط سفر میشود.
بعبارت دیگر اطلاعات دقیقی از قیمت، زمان‌بندی و تأخیر احتمالی پرواز در دسترس نیست. از طرفی، تصمیم نهایی برای بخش‌های مختلف پرواز با بلیط یک‌طرفه را شرکت هواپیمایی مجری پرواز می‌گیرد. این موضوع بدین معنی است که نرخ بلیط، توقف‌ها، تأخیرها، مسیر پرواز و تعداد پروازها بر اساس تصمیمات و منافع ایرلاین مربوطه تعیین خواهد شد. همچنین بنابر قیمت بلیط، شرکت هواپیمایی می‌تواند در خدمات و سرویس‌دهی در حین پرواز هواپیما اِعمال نظر کند. ارائه خدمات و امکانات رفاهی، نوع و تعداد وعده‌های غذایی و کیفیت پذیرایی از مسافران در هنگام پرواز معمولاً بر اساس قیمت بلیط هواپیما و تصمیمات ایرلاین خواهد بود. بطور کلی، غیر قابل پیش‌بینی بودن سفر و بی‌ثباتی برنامه‌ها مهم‌ترین مشخصه بلیط یک طرفه هواپیما است.
بلیط دو طرفه هواپیما
بر خلاف بلیط یک‌طرفه، سفر هوایی با بلیط دو طرفه هواپیما نظم و چارچوب‌های مشخصی در هنگام پرواز و طول مدت سفر خواهد داشت. به‌عبارت دیگر برای افرادی که بر اساس برنامه‌ریزی‌های قبلی کارهای خود را انجام می‌دهند و برای آن‌ها نظم و هماهنگی از اهمیت بالایی برخودار است مسافرت با هواپیما با بلیط دوطرفه انتخاب ایده‌آلی خواهد بود. می‌توان گفت که برای سفرهای با مدت محدود و معیّن و بر اساس برنامه‌ریزی مشخص، بلیط دو طرفه گزینه بسیار مناسبی است. اگرچه این امکان برای مسافران وجود دارد تا بلیط رفت و برگشت هواپیما را به‌صورت مستقل و جدا از هم در مبدأ و مقصد سفر تهیه کنند اما خرید بلیط دو طرفه هواپیما مزایای بیشتری نسبت به این حالت دارد.
هنگامی که برنامه‌های سفر مشخص است و زمان‌بندی دقیقی برای به نتیجه رساندن کارها و اهداف سفر صورت گرفته است در هنگام خرید بلیط هواپیما بهتر است بلیط دوطرفه انتخاب شود. دریافت بلیط رفت و برگشت هواپیما از نظر اقتصادی به‌صرفه است و با خرید بلیط دوطرفه هواپیما، صرفه‌جویی قابل توجهی در هزینه‌ها خواهد شد.
از طرفی مشخص بودن زمان شروع و پایان سفر، نظم و هماهنگی بالایی در مدت زمان سفر و انجام کارهای مورد نظر ایجاد خواهد کرد و این موضوع یکی از بهترین مزایای این گروه بلیط هواپیما است. در سفرهایی که مدت اقامت در مقصد از قبل مشخص است، خرید بلیط دو طرفه هواپیما در مبدأ علاوه بر مزایای اقتصادی مانع از سردرگمی و ناهماهنگی احتمالی به هنگام خرید بلیط بازگشت خواهد شد. همچنین خرید بلیط دوطرفه هواپیما تأثیر قابل توجهی بر افزایش سطح کیفی خدمات و سرویس‌دهی ایرلاین‌ها در هنگام پرواز خواهد داشت.
با مشخص بودن آمار و فهرست مسافران پرواز، شرکت‌های هواپیمایی می‌توانند از قبل برنامه‌ریزی دقیقی جهت تهیه امکانات خدماتی، تهیه منوی غذایی و شرایط پذیرایی انجام دهند. هماهنگی با کادر و خدمه پرواز از ساعت‌ها قبل تأثیر مطلوبی بر کیفیت سرویس‌دهی و رضایت مسافران خواهد داشت. در سفرهایی که طبق برنامه‌ریزی و در چارچوب زمانی مشخصی انجام می‌گیرند بلیط دو طرفه هواپیما، بهترین انتخاب ممکن است.
بلیط یک توقفه هواپیما
یکی از سوالاتی که هنگام خرید بلیط هواپیما برای بسیاری از مسافران پیش می‌آید این است که پرواز توقف دار یا ترانزیت چیست؟ این پروازها در مقابل پروازهای مستقیم قرار دارند و در پروازهای بین‌المللی چنین موردی به‌وجود می‌آید. دلیل طراحی و راه‌اندازی چنین پروازهایی هم این است که پرواز مستقیمی از فرودگاه کشور مبدأ به فرودگاه کشور مقصد وجود ندارد. به‌همین‌دلیل هواپیما در کشور سوم یا واسطه فرود می‌آید. در این فرودگاه، مسافران بعد از مدتی توقف هواپیمای خود را عوض کرده و با یک پرواز دیگر به کشور مقصد می‌روند.
چنین پروازهایی را توقف دار یا ترانزیت می‌نامند. در این شکل از مسافرت با هواپیما شماره پرواز تغییر می‌کند و حتی این احتمال وجود دارد که ایرلاین دیگری ادامه پرواز را عهده‌دار شود. در هنگام خرید بلیط یک توقفه هواپیما بهتر است به چند نکته توجه داشت. مهم‌ترین موضوع در این رابطه مدت زمان توقف، ایرلاین‌هایی که در پرواز حضور دارند و شماره پرواز است.
آژانس‌های مسافرتی معتبر، مدت زمان توقف در فرودگاه ترانزیت و ایرلاین یا ایرلاین مجری پرواز را در بخش اطلاعات پرواز اعلام می‌کنند. به منظور راحتی سفر و جلوگیری از سردرگمی در فرودگاه ترانزیت بهتر است بلیط یک توقفه هواپیما یا همان بلیط دارای توقف هواپیما برای پروازهایی تهیه شود که قبل و پس از توقف توسط یک ایرلاین انجام می‌گیرد. همچنین با توجه به وقت‌گیر بودن جابجایی در فرودگاه ترانزیت جهت انجام اموری مانند دریافت بار و انجام امور اداری پرواز بعدی هنگام خرید بلیط یک توقفه هواپیما به زمان توقف دقت کنید.
برای خرید بلیط هواپیما در پروازهای دارای توقف اولویت را به انتخاب گزینه‌هایی بدهید که حداقل یک ساعت در فرودگاه ترانزیت توقف دارند. در برخی از پروازهای توقف دار، ممکن است مدت زمان توقف بین دو پرواز طولانی و بیش از ده ساعت باشد. در این پروازها، دقت در انتخاب شرکت هواپیمایی در هنگام خرید بلیط و هم کلاس پرواز اهمیت ویژه‌ای دارد. ایرلاین‌های معتبر در توقف‌های طولانی، خدمات ویژه‌ای مانند پذیرایی و یا محل استراحت برای مسافران خود تدارک می‌بینند.
کلاس های پرواز هواپیما
هنگام خرید بلیت هواپیما با کدها، کلمات یا حروفی مواجه خواهیم شد که برای بسیاری از متقاضیان خرید بلیط پیچیده و اسرارآمیز است که این کدها اطلاعات مهمی چون کلاس پرواز را مشخص می‌کنند. این کدها مربوط به کلاس پرواز هواپیما می‌شوند. بنا بر مقررات سازمان جهانی صنعت هوایی، صندلی‌های هر هواپیما دارای کلاس‌بندی‌های مختلفی هستند. بر اساس این رده‌بندی، صندلی‌های هواپیما به گروه‌های مختلف تقسیم می‌شوند که هر گروه و رده دارای قیمت‌گذاری مخصوص خود بر اساس خدمات و امکانات ارائه شده در آن بخش است.
هر کلاس پرواز هواپیما دارای قوانین مخصوص خود است و کدهای مختلفی دارد. برخی از این کدها در بین تمامی شرکت‌های هواپیمایی مشترک است و برخی دیگر، توسط شرکت‌های هواپیمایی تعریف شده و برای هر ایرلاین، مفهوم و کاربرد ویژه‌ای دارد. اطلاع از کلاس های پرواز هواپیما اهمیت ویژه‌ای دارد. با آگاهی از قوانین هر کلاس پرواز و حقوق مسافرین آن کلاس، می‌توان از خدمات و سرویس‌های حین پرواز استفاده بهینه‌ای داشت و از امکان جابجایی و تغییر کلاس پرواز آگاهی یافت. در ادامه مطلب با سه کلاس اصلی پرواز بیشتر آشنا می‌شویم.
پرواز فرست کلاس
در کلاس های پرواز هواپیما، پرواز فرست کلاس بیشترین امکانات و بهترین خدمات را به مسافران ارائه می‌کند. گرانترین و بالاترین قیمت بلیط هواپیما هم به پروازهایی با کلاس پرواز فرست کلاس اختصاص دارد. پروازهای فرست کلاس مخصوص شخصیت‌های مهم سیاسی، چهره‌های مطرح و شناخته شده و سرمایه‌داران بزرگ جامعه است. مسافران فرست کلاس از بدو ورود به ترمینال فرودگاه، جدا از سایر مسافران و از طریق کانترهای مجزا وارد کابین می‌شوند. این افراد بعد از همه مسافران سوار هواپیما شده و قبل از سایرین پیاده می‌شوند. اولویت صدور کارت پرواز با مسافران دارای بلیط پرواز فرست کلاس هواپیما است. سیستم کیترینگ و آشپزخانه در پروازهای فرست کلاس، جدا از کیترینگ عمومی هواپیما است. در این بخش غذای گرم و بر اساس منوهای متنوع برای مسافران سِرو میشود.
کادر خدماتی و مهمانداران پرواز فرست کلاس از میان کارمندان مجرب و حرفه‌ای مهمانداری انتخاب میشود و تمامی امکانات و خدمات در بالاترین سطح از کیفیت ارائه میشود. صندلی پرواز فرست کلاس تک‌نفره بوده و به‌صورت اتاقک مبله با انواع امکانات است. این صندلی‌های اتوماتیک قابلیت تبدیل شدن به یک تخت و سیستم مخصوص خواب را دارند. تلویزیون ماهواره‌ای، اینترنت وای‌فای و لپ‌تاپ اختصاصی از دیگر امکاناتی است که به خریداران بلیط فرست کلاس هواپیما ارائه میشود.
علاوه بر تمامی این امکانات، کلاس پرواز فرست کلاس هواپیما دارای فضای بیشتر و سالن‌های مجلل جهت برگزاری جلسات و میتینگ‌های مهمانان ویژه این قسمت است. به‌روزترین مدل‌های دو طبقه هواپیماهای بویینگ و ایرباس را به کلاس های پرواز هواپیما در رده فرست کلاس مسافرت با هواپیما اختصاص می‌دهند تا فضای بیشتری برای ارائه امکانات بهتر و مناسب‌تر در اختیار ایرلاین‌ها قرار دهد.
به‌طور کلی پروازهای درجه یک یا فرست کلاس امکانات و مزایای متعددی دارند که چکیده آن راحتی و آرامش است. فضای آرام و دلنشین کابین این بخش، مدت زمان سفر را به تجربه‌ای خوشایند و لذت‌بخش برای مسافران این پروازها تبدیل خواهد کرد. همچنین اختیارات و امتیازات بیشتری به مسافرانی که بلیط فرست کلاس هواپیما دارند در بخش‌های مختلف مانند بار و همراه داشتن بار بیشتر در کابین داده میشود. دلیل اختلاف قیمت قابل توجهی که هنگام خرید بلیط هواپیما در پروازهای فرست کلاس یا همان درجه یک دیده میشود، به‌علت ارائه همین خدمات و امکانات است. کلاس های درجه یک پرواز هواپیما یا فرست کلاس با حرف F کدگذاری می‌شوند.
پرواز بیزینس کلاس
بعد از پروازهای فرست کلاس، دومین رده پروازی در کلاس های پرواز هواپیما، پرواز بیزینس کلاس یا پرواز تجاری است. خرید بلیط هواپیما بیزینس کلاس هم مانند فرست کلاس از امکانات ویژه، سرویس‌دهی مستقل، خدمات مخصوص و سرویس‌های مجزا از دیگر قسمت‌های پرواز است. با خرید بلیط بیزینس کلاس در مسافرت با هواپیما، باید در نظر داشت که در اختیار قرار دادن فضای اختصاصی کمتر به مسافران و عدم برخورداری از محیط وسیع و دلنشین، تفاوت کلاس پروازی تجاری با پروازهای فرست کلاس است.
با این وجود قیمت بالاتر بلیط هواپیما در بخش بیزینس کلاس، قطعاً توجیه‌پذیر است و رضایت مسافران این کلاس پروازی را جلب خواهد کرد. در بخش پرواز بیزینس کلاس، صندلی‌ها در دو ردیف قرار دارند. فاصله بین صندلی‌ها زیاد است و نشستن روی این صندلی‌ها احساس راحتی و همچنین برخورداری از حریم خصوصی و فضای انحصاری را برای مسافران به همراه دارد.
صندلی‌های مجهز و اتوماتیک این بخش از نظر کیفیت پایین‌تر از بخش فرست کلاس هستند. با این وجود راحت و جادار بوده و قابلیت تنظیم برای حالت‌های مختلف و قرار گرفتن بدن در وضعیت‌های مختلف را دارند. برای هر صندلی در پرواز بیزینس کلاس امکانات ویژه‌ای مانند سیستم‌های صوتی و تصویری جهت پخش فیلم و موسیقی در نظر گرفته شده است. بخش بیزینس مانند بخش فرست کلاس دارای کیترینگ و سرویس پذیرایی مستقل است. غذاهای گرم و بر اساس منوی پیشنهادی برای مسافرانی که بلیط پرواز بیزینس کلاس هواپیما خریداری کرده‌اند، سِرو میشود. تفاوت کیترینگ کلاس های پرواز بیزینس هواپیما با بخش پرواز فرست کلاس در منوی غذایی و تنوع کمتر غذاها در این رده نسبت به پروازهای فرست کلاس است.
مهمانداران و خدمه پرواز در بخش بیزینس کلاس مستقل از دیگر قسمت‌های هواپیما هستند و خدمات مناسب و مطلوبی در طول پرواز به مسافران عرضه می‌کنند. مانند مسافران پروازهای فرست کلاس، در بخش بیزینس هم مسافران از کانترهای ویژه و مجزا وارد شده و با سرویس‌های حمل و نقل مخصوص در فرودگاه به سمت هواپیما منتقل می‌شوند. کلاس های پرواز تجاری در هواپیما، بعد از قسمت فرست کلاس و جلوتر از بخش اکونومی هستند. با توجه به خدمات و امکانات ارائه شده در این قسمت، قیمت بلیط پروازهای بیزینس هواپیما از پروازهای اکونومی بالاتر و نسبت به رده فرست کلاس، ارزان‌تر است. کلاس پروازی تجاری را با حروف C یا J معرفی می‌کنند.
پرواز اکونومی
آخرین گروه از رده بندی پروازی سفرهای هوایی، کلاس پرواز اکونومی یا درجه اقتصادی است. کلاس پروازی اکونومی که با حرف Y مشخص میشود، بیشترین تعداد مسافران و متقاضیان خرید بلیط هواپیما در هر پرواز را شامل میشود. ارزان‌ترین قیمت بلیط برای هر پرواز متعلق به پرواز اکونومی. تعدد مسافران و جمعیت این قسمت باعث در اختیار داشتن فضای محدود برای مسافران دارای بلیط اکونومی هواپیما است. صندلی‌های این قسمت در ردیف‌های دوتایی و سه‌تایی کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. راحتی و فضای کمتری برای مسافران این صندلی‌ها فراهم است.
هرچند فعالان صنعت هوانوردی و کمپانی‌های مطرح این عرصه، همواره در پی ارتقاء کیفیت و افزایش سطح راحتی صندلی‌ها در پرواز اکونومی هواپیما هستند. شرکت‌های هواپیمایی و ایرلاین‌ها هم تلاش خود را جهت رفاه مسافرین این قسمت به‌کار می‌گیرند. با این حال، تراکم و کمبود فضا در بخش اکونومی اجازه سرویس‌دهی بهتر و بالاتر از سطح فعلی را نمی‌دهد. البته نمی‌توان اختلاف قابل توجه بلیط کلاس پرواز اقتصادی هواپیما را نسبت به دو گروه دیگر نادیده گرفت.
در این بخش از هواپیما، اولویتی در سوار و پیاده شدن هواپیما برای مسافران وجود ندارد. در واقع مسافران پروازهای اکونومی زودتر از مسافران دو قسمت دیگر به هواپیما سوار شده و پس از آن‌ها پیاده می‌شوند. کانتر عمومی و کیترینگ عمومی هواپیما در این قسمت است. منوی غذایی بر اساس برنامه‌ریزی ایرلاین تنظیم شده و تنوع خاصی ندارد. در برخی از پروازهای اکونومی ممکن است وعده‌های غذایی سِرو نشود. سرگرمی و امکانات تفریحی خاصی در بخش پروازهای اکونومی وجود ندارد و دفترچه‌های راهنمای مسافرت با هواپیما، مجلات و روزنامه‌ها تنها امکانات موجود جهت سرگرمی مسافران این پرواز اکونومی است.
هر صندلی دارای امکاناتی مانند مانیتور و هدفون است که البته بسیاری از پروازهای اکونومی دارای امکانات مانیتور و هدفون روی صندلی نیستند و برنامه‌های متنوعی برای پخش وجود ندارد. در مسافرت با هواپیما، بلیط اکونومی هواپیما به‌دلیل قیمت مناسب و ارزان خود با استقبال گسترده مسافران مواجه میشود. طبق یک نظرسنجی، بهترین ایرلاین جهان، شرکت‌هایی هستند که امکانات و خدمات مناسبی در کلاس های پرواز اکونومی هواپیما عرضه می‌کنند.
قوانین بلیط هواپیما
برای مسافرت با هواپیما علاوه بر داشتن اطلاعات لازم در رابطه با مراحل مختلف خرید بلیط هواپیما لازم است تا مسافران از تمامی قوانین هواپیمایی آگاهی داشته باشند. انواع سفر هوایی و حقوق مسافران در مراحل مختلف سفر با هواپیما، داشتن اطلاعات لازم در ارتباط با قوانین مختلف و مقررات و محدودیت‌های سفر هوایی از جمله این موارد مهم و ضروری است. پس از خرید بلیط و اطلاع یافتن از زمان و سایر موارد مربوطه، شرکت هواپیمایی برگزار کننده پرواز، تعهداتی نسبت به مسافران دارد. اتفاقات و مواردی که ممکن است منجر به تأخیر در پرواز یا لغو آن شود شرکت هواپیمایی را مکلف می‌کند تا به کلیه تعهدات در قوانین بلیط هواپیما در ارتباط با مسافران آن پرواز عمل کند.
همچنین مسافران هم ملزم به رعایت قوانین و مقررات وضع شده توسط اتحادیه‌های مرتبط با سفرهای هوایی و هم ایرلاین مربوطه هستند. رعایت قوانین مرتبط با میزان و نوع بار، از مهم‌ترین وظایف مسافران در پروسه پرواز است. در ادامه مطلب توضیحات بیشتری در مورد قوانین مربوط به بلیط هواپیما ارائه خواهد شد.
قوانین استرداد بلیط هواپیما
در بسیاری از مواقع مسافران و خریداران بلیط هواپیما، به دلایل مختلف امکان رفتن به سفر مورد نظر را نداشته و در واقع امکان انجام پرواز برای آن‌ها وجود ندارد. در این مواقع سوالی که پیش می‌آید این است که: آیا امکان استرداد بلیط هواپیما وجود دارد؟ پاسخ به این سوال به عوامل مختلفی بستگی دارد که در قوانین استرداد بلیط هواپیما وضع شده و مهم‌ترین این عوامل نوع بلیط خریداری شده است.
در مورد پروازهای سیستمی امکان استرداد بلیط بر اساس معیارها و ضوابط خاص و مشخصی وجود دارد. مسافران پروازهای سیستمی که خواهان لغو سفر و استرداد بلیط هواپیما خود هستند باید چند مورد را درباره قوانین بلیط هواپیمادر نظر داشته باشند. مهم‌ترین موضوع در رابطه با قوانین استرداد بلیط هواپیما در پروازهای سیستمی، زمان باقیمانده تا پرواز است. بر این اساس و به‌صورت تقریبی می‌توان گفت که از سه روز مانده به زمان مسافرت با هواپیما تا حدود سی دقیقه قبل از پرواز، امکان استرداد بلیط وجود دارد.
در این مورد هرچه زمان باقیمانده به پرواز بیشتر باشد مبلغ بیشتری از هزینه اولیه به مسافر عودت داده میشود. درصدی از این مبلغ هم بعنوان جریمه توسط شرکت هواپیمایی و یا آژانس مسافرتی صادر کننده بلیط کسر خواهد شد. در قوانین استرداد بلیط هواپیما، هرچه به زمان پرواز و فرآیند صدور کارت پرواز و سوار شدن به هواپیما نزدیک‌تر شویم، جریمه بیشتری برای استرداد، از مبلغ بلیط کسر خواهد شد که بعضاً تا بیش از چهل درصد مبلغ اولیه است. هنگام خرید بلیط هواپیما از ایرلاین یا آژانس‌های مسافرتی بهتر است در بخش جزییات، قوانین جریمه‌های استرداد بلیط هواپیما که از سوی ایرلاین مجری پرواز وضع شده است را مطالعه کنید.
در مورد پروازهای چارتری، در قوانین استرداد بلیط هواپیما معمولاً امکان استرداد بلیط رزرو شده وجود ندارد. اکثر چارتر کننده‌ها در هنگام فروش بلیط این تعهد را از مسافران می‌گیرند که امکان استرداد بلیط وجود ندارد. بعضاً در موارد معدودی از طریق آژانس مسافرتی و البته در صورت باقی ماندن زمان زیادی تا موعد پرواز، این امکان وجود دارد تا با پرداخت درصد بالایی از وجه اولیه بعنوان جریمه بلیط رزرو شده هواپیما را عودت داد و بخشی از مبلغ اولیه را پس گرفت.
قوانین تاخیر در پرواز
بر اساس قوانین تاخیر در پرواز باید در نظر داشت که تأخیر در پروازها بنا به دلایل مختلف و متفاوتی رخ می‌دهد. منظور از به تأخیر افتادن پرواز، انجام نشدن پرواز در زمان اعلام شده از سوی شرکت هواپیمایی و موکول شدن آن به ساعات بعد است. تأخیر در پرواز جزء آن دسته از قوانین و تعهدات بلیط هواپیما است که ایرلاین مربوطه موظف به جبران خسارات آن در قبال مسافران است. از مهم‌ترین عواملی که منجر به تأخیر در انجام گرفتن پرواز می‌شوند می‌توان به شرایط نامساعد جوّی اشاره کرد.
در قوانین تأخیر در پرواز، یکی از اصلی‌ترین عوامل تأخیرهای طولانی و حتی لغو پروازها این مسئله است و تا برطرف نشدن کامل شرایط نامطلوب مجوّز پرواز صادر نخواهد شد. موارد امنیتی مانند گزارشات رسیده مبنی بر حضور مسافر مشکوک، بار مشکوک و یا هر دو در پرواز یکی دیگر از دلایل تأخیر در پرواز است. ایرادات و نقص فنی در سیستم‌های کامپیوتری و مسیریابی یا سایر قطعات هواپیما یکی دیگر از عوامل مهم تأخیر در پرواز است.
ناهماهنگی‌های اداری و ترانزیتی در مواردی مانند عدم تکمیل کادر پرواز و عدم ترانزیت و بارگیری سر وقت محموله‌ها از دیگر دلایل اصلی تأخیر در پرواز هستند. یکی ازقوانین مهم بلیط هواپیما در زمینه وظایف ایرلاین‌ها، به هنگام تأخیر در پرواز است. قوانین تأخیر در پرواز به این صورت است که کمتر از دو ساعت، معمولاً از سوی مسافران پذیرفته شده و شرکت هواپیمایی در تأخیرهای بین یک تا دو ساعت موظف به پذیرایی از مسافران است. هر اندازه که زمان تأخیرها از مرز دو ساعت عبور کند وظایف ایرلاین‌ها هم بیشتر خواهد شد. در تأخیرهای بین دو تا چهار ساعت، ایرلاین‌ها علاوه بر پذیرایی در صورت درخواست مسافران موظف به انجام اقداماتی از قبیل لغو سفر مسافر و پرداخت مبلغ کامل بلیط هواپیما، تغییر پرواز در صورت امکان و یا انتقال مسافران به پرواز شرکت‌های دیگر هستند.
اگر بیش از چهار ساعت از زمان پرواز اعلام شده توسط شرکت هواپیمایی بگذرد و تأخیر همچنان ادامه پیدا کند ایرلاین موظف است تا علاوه بر بازپرداخت مبلغ کامل بلیط، بر اساس قوانین تأخیر در پرواز به مسافران خسارت بپردازد. تأخیر در پرواز یکی از اصلی‌ترین معایب مسافرت با هواپیما است که اغلب مسافران حتی برای یک ساعت هم آن را نمی‌پذیرند. با این وجود و با توجه به اتفاقات پیش‌بینی نشده و مختلفی که در پروسه پرواز رخ می‌دهد مسافران پذیرفته‌اند تا با تأخیرهای کمتر از دو ساعت کنار بیایند!
قوانین بلیط هواپیمای کودکان
یکی از مهم‌ترین و به نوعی پیچیده‌ترین مسائلی که در بحث قوانین بلیط هواپیما مطرح میشود خرید بلیط ورعایت قوانین بلیط هواپیمای کودکان است. قبل از پرداختن به این موضوع، اشاره به یک نکته ضروری است و این نکته به تعریف واژه و مفهوم “کودک” در قوانین بلیط هواپیما مربوط است. بر اساس قوانین بلیط هواپیمای کودکان، شرکت‌های هواپیمایی سنین زیر دو سال را نوزاد و سنین دو تا دوازده سال را کودک می‌نامند. طبق قوانین مسافرت با هواپیما، والدین موظف به خرید بلیط و رزرو صندلی برای نوزادان و کودکان هستند، حتی اگر در تمام مدت پرواز آن‌ها را در کنار خود نگه دارند.
بر اساس گروه بندی سنی نوزاد و کودک، قیمت گذاری بلیط هواپیما هم متغیر خواهد بود. دیگر عامل تعیین کننده در قوانین بلیط هواپیمای کودکان، چارتری یا سیستمی بودن پرواز است. در پروازهای چارتر داخلی، نرخ بلیط کودکان متغیر بوده و زمان و فصل پرواز تأثیر فراوانی بر تعیین این قیمت از سوی چارتر کننده دارد. با این وجود می‌توان گفت که بطور کلی، قیمت بلیط چارتر داخلی هواپیما برای کودکان، همان نرخ قیمت بلیط بزرگسالان است. قیمت بلیط این پروازها برای نوزادان، ده تا پانزده درصد قیمت بلیط بزرگسالان و در برخی پروازها، رایگان است.
در پروازهای سیستمی داخلی، قیمت بلیط کودکان بسته به ایرلاین مربوطه متغیر است. قیمت بلیط پروازهای سیستمی داخلی برای کودکان با توجه به ایرلاین‌های مختلف، بین پنجاه تا ۸۵ درصد قیمت بلیط بزرگسالان است. این مبلغ برای نوزادان بین هشت تا بیست درصد قیمت بلیط بزرگسالان تعیین شده است. در پروازهای خارجی، قوانین خرید بلیط هواپیمای کودکان تابع مقررات وضع شده توسط سازمان هواپیمایی کشور مقصد است. در این پروازها، هزینه بلیط کودکان، حق بیمه‌ی آن‌ها در سفر هم خواهد بود. قیمت بلیط هواپیما برای کودکان در پروازهای خارجی با توجه به کلاس پروازی بین صفر تا هشتاد درصد قیمت بلیط بزرگسالان است. برای نوزادان این مبلغ بین صفر تا پانزده درصد هزینه بلیط بزرگسالان خواهد بود.
یکی از موضوعات مهم در قوانین بلیط هواپیمای کودکان ، مربوط به کودکانی است که تنها سوار هواپیما می‌شوند. اجازه ورود به هواپیما به کودکان زیر پنج سال بدون حضور والدین داده نمی‌شود. کودکان پنج تا دوازده ساله هم با بلیطی که حداکثر ۴۸ ساعت قبل از پرواز صادر شده و با همراه داشتن تمامی مدارک و مجوزهای لازم از سوی والدین، باید در کانتر فرودگاه حاضر شوند. باید توجه داشت که کودکان تنها در صورتی که با والدین یا قیّم قانونی یا سرپرست به کانتر فرودگاه معرفی شوند مجاز به ورود به هواپیما خواهند بود.
قوانین مسافرت با هواپیما
سفرهای هوایی و مسافرت با هواپیما، علاوه بر جزییات و ملزومات متعددی که دارند، دارای قوانینی تحت نام قوانین مسافرت هواپیما و مقررات مختلفی هم هستند که تمامی مسافران موظف به رعایت آن‌ها هستند. بایدها و نبایدهای بسیاری برای انجام یک سفر هوایی راحت و آسان وجود دارد که نادیده گرفتن آن‌ها منجر به بروز مشکلات مختلفی برای شخص خاطی و یا سایر مسافران خواهد شد. قوانین مسافرت با هواپیما که بر اساس معیارهای تعریف شده توسط سازمان جهانی حمل و نقل هوایی وضع شده‌اند با هدف رفاه مسافران و همکاری آن‌ها با کادر پرواز از سوی ایرلاین‌ها در هنگام خرید بلیط هواپیما به مسافران اعلام میشود.
از مهم ترین قوانین مسافرت با هواپیما می توان به کالاها و وسایلی که امکان ایجاد احتراق دارند و یا برای سلامتی مسافران خطرناک هستند اشاره کرد که برای حمل آن‌ها به هواپیما قوانین و محدودیت‌های مختلفی وضع شده است. میزان بار مجاز، مواد غذایی و دارو، مسافرین دارای شرایط جسمی خاص و موارد مختلف دیگری از این قبیل، در قوانین سفرهای هوایی مشمول مقررات خاص و ویژه‌ای خواهند شد. در ادامه مطلب توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه میشود.
قوانین وسایل ممنوعه در مسافرت با هواپیما
بر اساس قوانین مسافرت با هواپیما وسایل ممنوعه در پرواز به کالاها و محموله‌هایی اطلاق میشود که بنا به دلایل مختلف امنیتی و ملزومات مرتبط با سلامت مسافران ورود آن‌ها به هواپیما ممنوع است. در قوانین وسایل ممنوعه در مسافرت با هواپیما این وسایل به چند گروه تقسیم می‌شوند. وسایل شخصی که حمل آن‌ها به درون کابین هواپیما یا قسمت بار امکان ایجاد خطر برای سلامتی مسافران یا زیان مالی به همراه دارد، مهم‌ترین گروه از وسایل ممنوعه در مسافرت با هواپیما هستند. گروه دیگری از این وسایل، کالاها و موادی هستند که در پروازهای خارجی، از سوی کشور مقصد غیر مجاز اعلام شده و ورود آن‌ها به خاک آن کشور جرم بحساب می‌آید.
سومین گروه از قوانین وسایل ممنوعه در پرواز، کالاها و اجناسی هستند که کشور مبدأ خروج آن‌ها را غیرمجاز اعلام کرده است. سلاح گرم، اسلحه‌های شکاری، کبریت و فندک، مواد آتش‌زا، لوازم دفاع شخصی مانند اسپری فلفل و شوکر، وسایل ورزش‌های رزمی مانند باتوم و نانچیکو و پنجه بوکس از مهم‌ترین وسایل ممنوعه برای حمل بعنوان بار دستی به کابین هواپیما هستند.
در هنگام خرید بلیط هواپیما قوانین وسایل ممنوعه در سفرهای هوایی را در نظر داشته باشید که اسلحه‌های شکاری کمتر از پنج کیلوگرم و سلاح‌های کوچک تنها در صورت اعلام به ایرلاین و اخذ مجوزهای لازم در فاصله دو روز قبل از پرواز قابل انتقال به قسمت بار هستند. اشیای فلزی تیز و بُرّنده مانند چاقو، قیچی و اره، ابزار آلات مانند چکش و اره برقی و دریل را نمی‌توان به داخل کابین برد. کپسول‌های فلزی مخزن مایعات و کپسول اکسیژن تنها در صورت خالی بودن امکان انتقال به قسمت بار را دارند.
وسایل الکترونیکی قابل حمل مانند لپ‌تاپ، تب‌لت و دوربین عکاسی را می‌توان به داخل کابین برد. امکان انتقال لوازم ورزشی مانند تجهیزات بولینگ، لوازم اسکی، اسکیت، لوازم گلف، هاکی و بیسبال به کابین وجود ندارد و این تجهیزات را باید به قسمت بار تحویل داد. یکی دیگر ازقوانین وسایل ممنوعه در مسافرت با هواپیما، مربوط به مایعات است. امکان حمل مایعات، اعم از ژل‌ها، عطریات، محصولات آرایشی و مراقبت از پوست و شوینده‌ها با حجم بیشتر از صد میلی‌لیتر به داخل کابین هواپیما وجود ندارد. در هنگام خرید بلیط پروازهای خارجی هواپیما توجه کنید که رعایت قوانین مربوط به کالاهای غیرمجاز در مسافرت با هواپیما بسیار ضروری است.
بردن انواع میوه و سبزیجات به‌صورت تازه و خشک به کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا و استرالیا، تهدید برای کشاورزی این کشورها محسوب شده و جرم حساب میشود. برای در امان ماندن از جریمه‌های سیصد تا پانصد دلاری، همراه داشتن چنین محصولاتی را به مأموران گزارش دهید. بردن محصولات لبنی و گوشتی به کشورهای عضو اتحادیه اروپا ممنوع است. در بسیاری از کشورها، قوانین سخت‌گیرانه‌ای در مورد بردن کالاها و وسایلی که از اندام و اجزای بدن حیوانات تهیه شده‌اند وجود دارد. قوانین وسایل ممنوعه در مسافرت با هواپیما به کشورهای اسلامی را جدی بگیرید. همراه داشتن نوشیدنی‌های الکلی، وسایل قمار، محصولات فرهنگی مغایر با قوانین اسلامی، همراه داشتن عتیقه‌جات و اشیای قیمتی و تاریخی در این کشورها غیر قانونی بوده و جریمه‌های سنگینی به دنبال دارد.
قوانین حمل دارو در هواپیما
قوانین حمل دارو در مسافرت با هواپیما بسته به سیاست‌ها و میزان حساسیت کشور مقصد متفاوت است. در صورتی که داروی خاصی مصرف می‌کنید پیش از خرید بلیط هواپیما به مقصد کشور مورد نظر، بهتر است از طریق پایگاه‌های اطلاع رسانی مربوطه در آن کشور جدیدترین قوانین حمل دارو در هواپیما و سفر هوایی به آن کشور را مطالعه کنید. چند روز قبل از پرواز، گواهی معتبر از پزشک متخصص مبنی بر تحت درمان بودن و ضرورت مصرف دُز و دوره مشخص از دارو یا داروهای خود را تهیه کنید.
درقوانین حمل دارو در هواپیما همراه داشتن نسخه معتبر و صادر شده از سوی پزشک متخصص جهت ارائه به مأموران فرودگاه از اهمیت بالایی برخوردار است. همراه داشتن داروهای ضد حساسیت، داروهای صرع، اسپری‌های تنفسی و بطور کلی داروهای جامد و قرص‌ها در کابین هواپیما محدودیت و مانعی ندارد. بخصوص داروهای مخصوص صرع، آسم و بیماری‌های قلبی و عروقی را حتماً همراه خود به داخل کابین هواپیما ببرید.
بر اساس قوانین حمل دارو در مسافرت با هواپیما داروهای مایع با حجم کمتر از صد میلی‌لیتر را هم می‌توان به داخل کابین انتقال داد. بهتر است نام این داروها را به‌صورت واضح و خوانا بر روی بطری‌ها درج کرد کرده و در کیسه‌های شفاف و زیپ‌دار قرار داد تا در بررسی‌های فرودگاهی دچار دردسر نشوید. در صورتی که مصرف میزانی بالاتر از صد میلی‌لیتر داروی مایع در مدت پرواز الزامی است توصیه میشود که یک ساعت زودتر در فرودگاه حاضر شده و توضیحات لازم را به مأموران فرودگاه ارائه دهید. همراه داشتن نسخه معتبر در کنار داروهای مربوطه را فراموش نکنید.
چنانچه اشاره شد، آیین‌نامه‌های جهانی و یک پارچه‌ای در ارتباط با قوانین حملدارو در هواپیما وجود ندارد. با این وجود رویکرد کلی و ثابتی در این زمینه وجود دارد. هنگام خرید بلیط پروازهای خارجی هواپیما، بسیار ضروری است که از اقلام دارویی ممنوعه و محدودیت‌های دارویی وضع شده از سوی کشور مقصد اطلاع پیدا کرد. بهترین روش، مراجعه به پایگاه‌های اطلاع‌رسانی رسمی مرتبط با این موضوع در کشور مقصد است. نکته حائز اهمیت در این رابطه این است که بعضاً داروهایی که از سوی یک کشور مجاز اعلام می‌شوند در کشور دیگری ممنوع هستند. این موضوع نشان می‌دهد قوانین دارویی در مسافرت با هواپیما، در کشورهای مختلف تا چه اندازه متفاوت است.
بعنوان مثال در کشور کانادا، قوانین حمل دارو در هواپیما مجوز ورود دارو توسط شهروندان و اتباع خود به داخل کشور را نمی‌دهد مگر در صورت در دست داشتن گواهی‌های معتبر و رسمی پزشکی مبنی بر اینکه دوره درمان در خارج از کشور آغاز شده است. این در حالی است که کشور آمریکا با وجود سختگیری و حساسیت بالایی که در بررسی داروهای مسافران پروازهای ورودی به کشور دارد منع و محدودیتی برای ورود داروهای مجاز و مکمل‌های غذایی که استفاده از آن‌ها در کانادا با محدودیت همراه است ندارد.
کشورهای اتحادیه اروپا هم محدودیت‌های مختلفی در قوانین حمل دارو در هواپیما دارند. در پروازهایی که در خاک اروپا به زمین می‌نشینند قوانین نسبتاً کلی و یکسانی در رابطه با حمل دارو وجود دارد. مهم‌ترین این قوانین محدودیت دوز داروی مصرفی تا سقف سه ماه است. برخی داروها برای ورود باید گواهی و مجوز پزشک متخصص را داشته باشند. مهم‌ترین این داروها عبارتند از: داروهای اعصاب و روان مانند والیوم و زاناکس، داروهای مُسکّن قوی مانند موکسی‌کانتین و دمورال، و داروهای مخصوص بیش‌فعالی مانند ریتالین و ادرال.
برخی از داروها تحت هیچ شرایطی اجازه‌ی ورود به کشورهای اروپایی را ندارند. مهم‌ترین این داروها، داروهای حاوی مورفین و مخدرها هستند. همچنین داروهای هورمونی مانند تستسترون، کلن بوترول و ناندرولون جزء موارد نیروزا و غیرمجاز بحساب می‌آیند. کشورهایی مانند ترکیه و امارات هم قوانین حمل دارو در مسافرت با هواپیما را با جدیت ویژه‌ای اعمال می‌کنند. بویژه در دبی که بردن دارو به این شیخ‌نشین نیازمند اخذ مجوزهای مختلف و دارای محدودیت زمانی است و ورود به دبی این نکته را در نظر داشته باشید.
به‌طور کلی قوانین حمل دارو در هواپیما یکی از مهم ترین قوانین مسافرت با هواپیما است که توجه به دو نکته در این مورد ضروری است: اطلاع داشتن از لیست داروهای ممنوع‌الورود به کشور مقصد، پرهیز از بردن حجم زیاد داروهای غیرضروری و اکتفا به همراه داشتن اقلام دارویی ضروری بوده و البته دستور معتبر پزشک متخصص هم لازم است.
قوانین مسافرت با هواپیما در کرونا
یکی از موارد بسیار مهم در زمان مسافرت با هواپیما، قوانین مسافرت با هواپیما در کرونا است. در دوران شیوع کرونا، سفرهای هوایی مجموعه‌ای از خطرات و چالش‌های منحصر به‌فرد را به همراه داشته است و وضعیت و شرایط مسافرت با هواپیما در این دوران دائماً در حال تغییر است. سفرهای هوایی با واکسیناسیون سراسری در جهان و رعایت قوانین بهداشتی مسافرت با هواپیما در شیوع کرونا تا حد امکان ایمن شده است، اما به این معنا نیست که خطر انتشار ویروس کرونا در مسافرت های هوایی از بین برود.
برای داشتن یک سفر هوایی راحت و ایمن به مسافران یادآوری میشود تا از تمامی شرایط و قوانین کرونا در مسافرت با هواپیما پیروی کنند. مسافران باید در هنگام سفرهای هوایی از ماسک استفاده کنند و همچنین توصیه میشود که به تمامی نکات و قوانین مسافرت با هواپیما در کرونا به خوبی رعایت شود:
- در تمامی مراحل پرواز تا جایی که ممکن است فاصله اجتماعی یک و نیم متری را رعایت کنید.
- قبل از ایست بازرسی تمامی وسایل های شخصی مانند کیف پول، کمربند، کلید و یا تلفن همراه خود را در داخل ساک دستی خود قرار دهید.
- نکات بهداشتی را فراموش نکنید و مرتب دستان خود را بشویید اگر امکان شست و شو وجود نداشت از ضدعفونی کننده‌های دست استفاده کنید.
- در صورت واکسینه شدن حتما کارت دیجیتال واکسیناسیون به زبان انگلیسی را در مسافرت های خارجی با هواپیما همرا داشته باشید.
- زمان رسیدن به فرودگاه را به خوبی برنامه ریزی کنید تا زمان کافی برای چک کردن چمدان‌ها، تکمیل غربالگری امنیتی و رسیدن به دروازه خروج در نظر گرفته شود.
قوانین حمل دخانیات در هواپیما
بر اساس قوانین مسافرت با هواپیما، حمل و استعمال دخانیات در هواپیما و در طول پرواز ممنوع است. این موضوع یکی از انعطاف ناپذیرترین قوانین موارد ممنوعه در مسافرت با هواپیما است که تمامی شرکت‌های هواپیمایی و اتحادیه‌های صنعت هوانوردی بر اجرای دقیق آن تأکید دارند. مسافران اجازه حمل سیگار به داخل کابین هواپیما را ندارند. مصرف سیگار در کابین ممنوع است. همچنین همراه داشتن لوازم آتش‌زا مانند کبریت و انواع فندک‌ها در داخل کابین ممنوع است.
بر اساس قوانین حمل دخانیات در هواپیما برای حمل سیگار و تنباکو به قسمت بار هواپیما هم لازم است مجوزهای لازم اخذ شود. ضمن اینکه محدودیت بالایی برای حمل این قبیل کالاها با هواپیما وجود دارد. قوانین حمل دخانیات در مسافرت با هواپیما به مسافران اجازه حمل بیش از دویست نخ سیگار در قسمت بار را نمی‌دهد. همین میزان هم جهت ورود به قسمت بار نیازمند اخذ مجوزهای لازم است و در خرید بلیط پروازهای خارجی هواپیما باید به این موضوع توجه داشت. البته باید در نظر داشت که بسیاری از ایرلاین‌ها اجازه حمل این میزان را هم صادر نمی‌کنند.
همچنین برخی از شرکت‌های هواپیمایی اجازه نمی‌دهند تا فندک‌ها و جعبه‌های کبریت به قسمت بار حمل شوند. برخی ایرلاین‌ها مانعی در حمل یک بسته کبریت بی‌خطر برای مسافران ایجاد نمی‌کنند. فندک‌های جیبی کوچک هم مجوز حمل به کابین را دارند. با این وجود این فندک‌ها نباید حاوی گاز مایع بوده و لازم است که خالی باشند. بر اساس قوانین حمل دخانیات در هواپیما تنباکوی خام و خشک، بار غیرمجاز و ممنوعه است. مقادیر اندک برای مصارف شخصی که سقف آن تا ۲۵۰ گرم است تنها در صورت بسته‌بندی مناسب و عایق در برابر حرارت، به قسمت بار منتقل خواهد شد.
در قوانین حمل دخانیات در هواپیما هیچ مسافری حق استفاده از سیگار و پیپ داخل کابین ندارد و این کار جرم بحساب می‌آید. همراه داشتن سیگارهای صنعتی و الکترونیکی هم در کابین هواپیما اکیداً ممنوع است. مسافران حق به همراه داشتن مواد مخدر در پرواز را ندارند. حتی اگر مقدار این مواد اندک بوده و دستور و مجوز پزشک جهت مصارف درمانی و یا آرام‌بخش را داشته باشد بر اساس قوانین حمل دخانیات در مسافرت با هواپیما همراه داشتن مواد مخدر در پرواز جرم بحساب می‌آید. مواد مخدر صنعتی و سیگارهای حاوی این مواد هم مشمول همین قانون هستند. هنگام خرید بلیط سفر به خارج از کشور با هواپیما در نظر داشته باشید که در برخی از کشورها مقادیر بسیار کم مواد مخدر با جریمه‌های سنگین مالی و حتی چندین ماه زندان همراه است.
قوانین حمل حیوانات با هواپیما
حیوانات خانگی، بخش پررنگی از زندگی انسان مدرن شده‌اند. هنگام خرید بلیط هواپیما بسیاری از مسافران هواپیما، تمایل دارند تا در طول سفر حیوان خانگی محبوب خود را کنار خود داشته باشند. این موضوع نیازمند صدور مجوزهای لازم از سوی ایرلاین‌ها و رعایت قوانین حمل حیوانات با هواپیما است. برخی از شرکت‌های هواپیمایی مجوز ورود حیوانات به هواپیما را تحت هیچ شرایطی صادر نمی‌کنند. با افزایش درخواست‌های مسافران برای این امر و گسترش موج نگهداری حیوانات خانگی، ایرلاین‌های مختلفی این اجازه را با ضوابط و چارچوب‌های ویژه‌ای صادر کرده‌اند.
طبق قوانین حمل حیوانات با هواپیما، حیوان یا حیوانات مورد نظر باید دارای معیارهای اعلام شده از سوی شرکت هواپیمایی باشند. این عوامل عبارتند از: اهلی بودن حیوان، تعداد محدود(معمولاً دو قلاده)، وزن و سن مطابق چارچوب‌های ایرلاین مربوطه و داشتن گواهی‌های معتبر سلامتی کامل. قوانین حمل حیوانات با هواپیما، هزینه حمل آن‌ها را مطابق فرمول‌های اضافه بار محاسبه می‌کند.
بر این اساس، هزینه‌های حمل پرندگان در پرواز، چهار برابر مجموع وزن پرنده و قفس است. این فرمول برای حیوانات، دو برابر مجموع وزن حیوان و قفس خواهد بود. برای اینکه مجوز ورود حیوانات به هواپیما داده شود لازم است تا مدارکی از قبیل قبض پرداخت هزینه‌های حمل، شناسنامه و کارت واکسیناسیون و گواهی سلامت حیوان و فرم‌های تکمیل شده مربوطه به مأموران ارائه شود. در حال حاضر اکثر شرکت‌های هواپیمایی اجازه ورود حیوانات خانگی اهلی به قسمت بار را با حساسیت ویژه‌ای صادر می‌کنند. با این وجود قوانین حمل حیوانات در مسافرت با هواپیما از سوی برخی ایرلاین‌ها بسیار ساده است و اجازه حمل گربه و یا سگ‌هایی که ابعاد آن‌ها بیشتر از ساک و کوله‌پشتی نیست را در کابین به مسافران می‌دهند.
در این مورد ایرلاین مربوطه محدودیت وزن را در نظر می‌گیرند و وزن حیوان خانگی برای حمل به داخل کابین معمولاً نباید از ده کیلوگرم تجاوز کند. در پروازهای خارجی و پروازهای طولانی مدت، سپردن حیوانات خانگی به قسمت بار هواپیما، گزینه مطمئن و بهتری است.
قوانین و شرایط پرواز در دوران بارداری
آیا قوانین مسافرت با هواپیما اجازه سفر هوایی به بانوان باردار را می‌دهد؟ چه محدودیت‌هایی برای بانوان در دوران بارداری وجود دارد؟ بطور کلی دوران بارداری حدود ۳۷ تا ۴۲ هفته در نظر گرفته میشود. پزشکان و متخصصان زنان و زایمان در هفته‌های مختلف این دوره، توصیه‌ها و راهکارهای مختلفی برای مسافرت با هواپیما دارند که همه آن‌ها با توجه به شرایط مادر و جنین در هفته‌های مختلف است.
بر همین اساس و با محوریت سلامتی مادر و جنین، شرکت‌های هواپیمایی هم قوانین مخصوص بانوان باردار در مسافرت با هواپیما دارند. با تقسیم کردن دوره نه ماهه بارداری به سه ماه مجزا، بهترین دوران برای سفر با هواپیما ازبین این سه بخش سه ماهه میانی است. در سه ماه نخست و هم در سه ماه پایانی، خطرات مختلفی سلامتی مادر و جنین را تهدید می‌کند.
شرکت‌های هواپیمایی قوانین و شرایط پرواز در دوران بارداری را بر اساس مواردی که وضع کرده‌اند مجاز می‌دانند. شرکت‌های هواپیمایی ایران هم قوانین سخت‌گیرانه‌ای بدین منظور وضع کرده‌اند. بر اساس قوانین مسافرت با هواپیما برای بانوان باردار در شرکت‌های هواپیمایی ایران اینکه متقاضی پرواز نخستین دوره بارداری را تجربه می‌کند یا در حال پشت سر گذاشتان دوره‌های دوم و بالاتر است اهمیت دارد. بر اساس این قوانین مادرانی که نخستین بارداری را پشت سر می‌گذارند و کمتر از ۳۲ هفته از مدت بارداری آن‌ها گذشته است می‌توانند پروازهای کمتر از دو ساعت را انجام دهند.
پروازهایی که بیشتر از دو ساعت به طول می‌انجامند تنها برای بانوان کمتر از ۲۸ هفته مجاز است. طبق قوانین و شرایط پرواز در دوران بارداری در مسافرت با هواپیما، برای مسافرانی که دومین بارداری و یا بیشتر را تجربه می‌کنند اجازه ورود به هواپیما تنها تا هفته‌های قبل از ۲۸ داده خواهد شد. این گروه از بانوان باردار با مجوز و گواهی معتبر پزشک متخصص زنان و زایمان می‌توانند سوار هواپیما شوند. ایرلاین‌های بزرگ خارجی هم قوانین ویژه‌ای برای بانوان باردار در مسافرت با هواپیما دارند. اغلب این شرکت‌ها اجازه سوار شدن به هواپیما برای بانوانی که در هفته‌های ۳۵ به بالا هستند نمی‌دهند و این مجوز را منوط به تضمین و مجوز پزشک زنان می‌کنند.
البته شرکت ایر فرانس یک استثناء است چرا که محدودیتی برای مسافرت زنان باردار اعمال نکرده است. بنابرقوانین و شرایط پرواز در دوران بارداری بهتر است در هفته‌های ۲۸ به بعد، سفر با مشورت و مجوز پزشک انجام شود. می‌توان از سفرهای هوایی غیر ضروری در این بازه زمانی چشم‌پوشی کرد. پزشکان و شرکت‌های هواپیمایی، سفر هوایی را در هفته‌های پایانی بارداری بدلیل خطرات ناشی از افت فشار و کاهش اکسیژن، توصیه نمی‌کنند.
قوانین و شرایط حمل وسایل نقلیه
طبق قوانین مسافرت با هواپیما یکی از امکانات خاص و البته بسیار گرانی که حمل و نقل هوایی در اختیار مسافران و صاحبان صنایع قرار می‌دهد جابجایی خودرو و وسایل نقلیه با استفاده از هواپیما است.قوانین و شرایط حمل وسایل نقلیه گران‌قیمت، محدود و مخصوص افرادی است که علاقه زیادی به خودروهای لوکس خود دارند و می‌خواهند در سفرهای خود از خودروی محبوب و اختصاصی خود استفاده کنند. طبیعی است که چنین مسافرانی، دغدغه هزینه‌های سرسام‌آور این نقل و انتقال را ندارند. قوانین خاصی برای حمل خودرو و وسایل نقلیه با هواپیما وجود دارد.
در حمل وسایل نقلیه در مسافرت با هواپیما شرکت‌های ویژه‌ای عهده‌دار تمامی مراحل انتقال خودرو به هواپیما، انجام امور گمرکی، انجام امور مربوط به ترخیص خودرو در فرودگاه مقصد و تحویل آن به مخاطب خود در مقصد هستند. این جابجایی بسیار هزینه‌بر است و اما حمل و نقل خودرو با هواپیما، مخاطبان محدودی دارد. شرکت‌های تولیدکننده خودرو و لوازم یدکی، از دیگر مشتریان اصلی و عمده این سرویس مخصوص هستند. سرعت و امنیت جابجایی خودروهای گران‌قیمت مهم‌ترین مزیت این سیستم در مقایسه با روش‌های حمل مشابه با کشتی و قطار است. قوانین و شرایط حمل وسایل نقلیه عمدتاً شامل پروازهای خارجی میشود. از مهم‌ترین قوانین وضع شده برای جا به جایی خودرو با هواپیما، محدودیت بنزین درون باک خودرو است. ایرلاین‌ها اجازه نمی‌دهند تا بیش از هشت لیتر بنزین درون باک باشد.
همچنین امکان جاسازی بار در خودرو وجود ندارد و این کار ممنوع است. بدلیل انجام فرآیندهای گمرکی و ترخیص ممکن است خودرو چند روز با تأخیر به دست مالک آن برسد. هزینه‌های حمل خودرو با هواپیما اگرچه بسیار بالا است اما این روش، سریع‌ترین و مطمئن‌ترین روش برای جابجایی خودرو بین کشورها است. شرکت‌های بزرگ خودروسازی جهان از این روش بعنوان یکی از شیوه‌های تبلیغات و پیشی گرفتن از سایر رقبا استفاده می‌کنند. قوانین و شرایط حمل وسایل نقلیه، بدلیل قیمت بالای این سرویس، برای تعداد کمی از خریداران بلیط هواپیما کاربرد و اهمیتی دارد!
انواع هواپیما
مسافرت با انواع هواپیمابیش از هر عاملی، وابسته به صنعت هواپیمایی و دانش هوانوردی است که یکی از بزرگترین و حیاتی‌ترین فناوری‌های جهان ما است. این قلمروی وسیع و حیرت‌انگیز با تکیه بر ارکانی مانند علم و نبوغ بشری، ماشین‌آلات فوق پیشرفته و البته الهام گرفتن از گستره بیکران طبیعت، روز بروز بر دامنه ابداعات خود می‌افزاید. انواع هواپیماها، در اندازه‌ها و با کاربردهای مختلف، ابعاد و امکانات تازه‌ای به زندگی انسان بخشیده‌اند. در این میان، انواع هواپیما غول‌پیکر مسافربری در نقش ابزاری هستند که رویای هر انسان برای پرواز کردن را تعبیر کرده‌اند .
مجموعه بزرگی از صنایع مختلف در کنار هم گرد آمده‌اند تا صنعت عظیم هواپیماسازی را به پیش برانند. شرکت‌های معتبری در این حیطه به طراحی و ساخت انواع هواپیما و پرنده‌های فلزی غول‌آسای خود اقدام کرده و روز بروز در پی ارتقاء امکانات و کارایی ساخته‌های خود هستند. این جهش بزرگ، توسعه صنایع مهم دیگری مانند گردشگری و صنعت حمل و نقل هوایی را به دنبال داشته است. با در نظر گرفتن این پیوند و اثرگذاری متقابل، نمی‌توان از قوانین مسافرت با هواپیما و خرید بلیط هواپیما سخن به میان آورد و اصلی‌ترین ابزار این سفر، یعنی هواپیما را نادیده گرفت. در ادامه این مطلب با بزرگترین و جریان‌سازترین شرکت‌های سازنده انواع هواپیما در جهان بیشتر آشنا خواهیم شد.
هواپیمای بوئینگ
هواپیمای بوئینگ نخستین کمپانی سازنده هواپیما و سازه‌های هوایی جهان است که در سال ۱۹۱۰ فعالیت‌های خود را آغاز کرد. شرکت هواپیماسازی Boeing با سرمایه‌ای صد هزار دلاری به سال ۱۹۱۶ در سیاتل واشنگتن توسط ویلیام بوئینگ تأسیس شد. نخستین هواپیماهای بوئینگ در مسافرت با هواپیما تحت عنوان مدل سی، هواپیماهای کوچکی برای جابجایی‌های کوتاه برد در یگان‌ها یا بر عرشه ناوهای نیروی دریایی آمریکا بودند. اولین هواپیمای تجاری بوئینگ بی۱ نام داشت که در سال ۱۹۱۹ معرفی شد. در طول دهه بعدی و سال‌های دهه ۱۹۲۰ تمرکز بوئینگ بر طراحی موتورهای جدید و توسعه فعالیت‌های مختلف خود بود. ساخت هواپیمای ای۴۰، طراحی هواپیماهای جنگنده و خرید و ادغام چند شرکت هواپیمایی، جهش بزرگ بوئینگ در اوایل دهه ۱۹۳۰ را رقم زد.
سال ۱۹۳۰ پرواز هواپیمای چهار سرنشینه بی۱ای و در ادامه هواپیمای دوازده سرنشینه هواپیمای بوئینگ ۸۰ با موفقیت انجام شد. انقلاب صنعت هوانوردی و پایه‌گذاری ساخت انواه هواپیما های تجاری و مسافربری امروزی در سال ۱۹۳۷ و با ساخت هواپیمای مدل بوئینگ۳۰۷ رقم خورد. کمپانی بویینگ با طراحی این هواپیما موفق به خلق سازه‌ای شد که تا ارتفاع شش هزار پایی پرواز کرد و از این تاریخ عصر جدید صنعت هواپیمایی را آغاز کرد. در دهه‌های بعد بویینگ با جدیت و تلاش بیشتری ساخت انواع هواپیمای مسافربری را دنبال کرد و در سال ۱۹۵۷ انقلاب بعدی طراحی هواپیماهای تجاری را با معرفی هواپیمای بوئینگ ۷۰۷ رقم زد.
این هواپیمای مسافربری مجهز، آغازگر ساخت مجموعه‌ای از بهترین انواع هواپیما در گروه هواپیماهای تجاری تاریخ هوانوردی شد. در دهه‌های بعد مدل‌های بوئینگ۷۲۷، بوئینگ۷۳۷ و بوئینگ۷۴۷ از سوی این کمپانی به بازارهای جهانی ارائه شد و تحولی بنیادین در صنعت حمل و نقل هوایی ایجاد کرد.
کمپانی بویینگ در سال‌های دهه ۱۹۷۰ در ساخت ماهواره و فضاپیما با ناسا به همکاری پرداخت. در حال حاضر این کمپانی بزرگ و معتبر با طراحی و ساخت انواع هواپیما، بزرگترین کمپانی صنایع هوایی جهان است. بوئینگ ۷۳۷ پرفروش‌ترین هواپیمای این شرکت با ثبت رکورد فروش ۱.۸ میلیون فروند در سال ۱۹۹۰ است. مشهورترین مجموعه هواپیماهای تجاری بوئینگ سری ۷ نام دارد که مدل‌های هواپیمای بوئینگ ۷۵۷، بوئینگ۷۶۷، بوئینگ۷۷۷ و بوئینگ۷۸۷ در دهه‌های مختلف به آن اضافه شده‌اند. در حال حاضر بوئینگ فعالیت گسترده‌ای در عرصه صنایع هوایی و فضایی دارد که می‌توان به سیستم‌های ناوبری و پشتیبانی هوایی، ماهواره و فضاپیما از دیگر سازه‌های هوانوردی و هوافضا اشاره کرد که بوئینگ در طراحی و ساخت آن‌ها پیشگام است.
هواپیمای ایرباس
هواپیمای ایرباس دومین کمپانی بزرگ ساخت انواع هواپیما در مدل‌های تجاری و مسافربری جهان است. این کمپانی چندملیتی اروپایی در سال‌های میانی دهه ۱۹۶۰ و با هدف احیای صنایع هوایی قاره سبز که بخش عمده‌ای از زیرساخت‌های آن در جنگ جهانی دوم نابود شده بود پایه‌گذاری شد.ایرباس با هدف رقابت با کمپانی‌های موفق و بزرگ آمریکایی در صنعت سازه‌های هوانوردی، به‌صورت کنسرسیومی از فعالان مهم صنعت هوافضا در اروپا آغاز بکار کرد. نخستین پروژه طراحی و ساخت هواپیماهای ایرباس در مسافرت با هواپیما با کد ای۳۰۰ در سال ۱۹۶۷ آغاز شد. در ساخت این هواپیمای تجاری ظرفیت ۳۲۰ مسافر در نظر گرفته شده و نیروی پیشرانه هواپیما توسط دو موتور جت تأمین می‌شد. مدیر این پروژه، طراح فرانسوی، رُژه بِتی بود.
بر اساس برنامه‌ریزی او طراحی و ساخت اجزاء و قطعات مختلف نخستین هواپیمای ایرباس توسط شرکت‌های اروپایی مختلف انجام می‌شد. این تقسیم وظایف از آن هنگام تا به امروز تقریباً پابرجا است. بر این اساس کابین خلبان و قسمت میانی در پایین بدنه به همراه سیستم‌ها و تجهیزات کنترل در فرانسه، قسمت‌های جلو و عقب و قسمت بالای میانه بدنه در آلمان، بال‌های هواپیما در بریتانیا، اجزای بال‌ها در هلند و بال‌های افقی انتهای هواپیمای ایرباس در اسپانیا طراحی می‌شوند. شرکت ایرباس به‌صورت رسمی در سال ۱۹۷۰ افتتاح شد. این شرکت چندملیتی، پرواز آزمایشی پروژه‌ی ای۳۰۰ را در سال ۱۹۷۲ انجام داد. پرواز تجاری و رسمی این هواپیما در سال ۱۹۷۴ انجام گرفت و می‌توان گفت که ایرباس و ای۳۰۰ در کسب موفقیت‌های ابتدایی ناکام بودند.
جالب است بدانید که تا اوایل دهه ۱۹۸۰ کمتر از صد فروند ای۳۰۰ توسط بیش از سیصد شرکت هواپیمایی خریداری شد. با این وجود موفقیت بزرگ این کمپانی با معرفی ای۳۲۰ رقم خورد و از این هواپیما پیش از پرواز رسمی، بیش از چهارصد فروند به فروش رسید. پس از موفقیت این هواپیما، خانواده‌های جدیدی از انواع هواپیما با کد A توسط ایرباس طراحی و معرفی شد که مهم‌ترین آن‌ها هواپیمای ایرباس ای۳۳۰، ای۳۴۰ و ای۳۸۰ است. هواپیمای اِی۳۸۰ با ظرفیت حدود ۹۰۰ سرنشین بزرگترین هواپیمای مسافربری جهان است. ایرباس بدلیل پیشگام بودن در طراحی و عرضه سیستم‌های مدرن ساخت و کنترل انواع هواپیما شهرت دارد. سیستم کنترل هوشمند و تمام دیجیتال و طراحی کابین که تنها با دو خلبان کنترل پرواز را امکان‌پذیر می‌کند از مهم‌ترین دستاوردهای ایرباس هستند که امروزه به استانداردهای مهم صنعت هواپیمایی تبدیل شده‌اند.
هواپیمای فوکر
هواپیمای فوکر یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع هواپیما که در صنعت هوانوردی است، هواپیماهای ساخته شده توسط کمپانی فوکر است. هواپیمای فوکر– Fokker کمپانی ساخت هواپیما و تجهیزات صنعت هوانوردی است که در سال۱۹۱۲ توسط آنتونی فوکر هلندی در برلین آلمان تأسیس شد. مدتی بعد این طراح جوان کمپانی نوپای خود را به شِوِرین انتقال داد و فعالیت‌های رسمی خود را در این منطقه دنبال کرد.
با پایان یافتن جنگ جهانی اول، بدلیل بدهی مالیاتی قابل توجه فوکر به دولت آلمان او تصمیم به بازگشت به هلند گرفت.فوکر فعالیت‌های خود را در نزدیکی آمستردام از سر گرفت. او به منظور مخفی کردن نام فوکر که از متحدان ارتش آلمان در جنگ بحساب می‌آمد عنوان “کارخانه هواپیمایی هلندی” را برای کمپانی جدید خود انتخاب کرد. با انتقال شش قطار پر از تجهیزات و برخی مدل‌های هواپیما از آلمان به هلند، فوکر فعالیت‌های خود را پس از وقفه‌ای کوتاه از سر گرفت. این کمپانی از طریق فروش هواپیما به روسیه، رومانی و ارتش مخفی و خلع سلاح شده آلمان، گام‌های نخست فعالیت در هلند را با موفقیت برداشت. سال‌های پایانی دهه ۱۹۲۰ و دهه ۱۹۳۰ دوران طلایی هواپیمای فوکر به‌حساب می‌آید.
در این سال‌ها فوکر با فروش انواع هواپیمای فوکر به کشورهای نروژ، فنلاند، دانمارک، سوئد، سوییس، مجارستان و ایتالیا به مهم‌ترین کمپانی هواپیمایی اروپا تبدیل شد. در جنگ جهانی دوم فوکر توسط ارتش آلمان مصادره و در روزهای پایانی جنگ توسط هواپیماهای متفقین بمباران شد. مسیر دشواری برای احیای این کمپانی در دهه‌های پس از پایان جنگ جهانی دوم طی شد. در دهه‌های مختلف پس از جنگ فوکر اقدامات گسترده و مختلفی برای بازگشت به دوران اوج خود انجام داد. ساخت چندین مدل جدید از انواع هواپیما، همکاری با کمپانی‌های مختلف خارجی در ساخت انواع هواپیما و تجهیزات هوایی مختلف، ورود به صنعت هوافضا و همکاری با کشورهای مختلف در طراحی و ساخت ماهواره از مهم‌ترین این اقدامات است.
در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ فوکر با معرفی هواپیماهای فوکر۵۰، فوکر۱۰۰ و فوکر۷۰ موفقیت‌هایی در ساخت هواپیماهای تجاری و مسافرت با هواپیما کسب کرد. با این وجود در سال ۱۹۹۶ پس از قطع همکاری از سوی هولدینگ دایملر بنز و به دنبال مناقشات حقوقی مختلف و عدم انسجام هیئت مدیره در به فرجام رساندن پرونده‌های مختلف و پروژه‌ها، فوکر اعلام ورشکستگی کرد. طی دو دهه گذشته فوکر بعنوان سازنده تجهیزات و قطعات صنعت هوافضا به فعالیت ادامه داده است. در سال ۲۰۰۹ این کمپانی به گروه “هوافضای فوکر” تغییر نام داده و سال ۲۰۱۱ با عنوان گروه “فناوری‌های فوکر” نامگذاری شد که پنج زیرمجموعه تجاری وابسته داشت. در سال ۲۰۱۵ فوکر از سوی فعالان صنعت خودرو و هوافضای بریتانیا بعنوان تأمین‌کننده خودروهای هیبریدی بیش از هفتصد میلیون یورو قیمت‌گذاری شد. فوکر از سال ۲۰۲۱ تحت مالکیت هولدینگ پانتا قرار گرفته است.
هواپیمای مک دانل داگلاس
در هنگام خرید بلیط در مسافرت با هواپیما، حتماً نام هواپیمای مک دانل داگلاس را دیده‌اید. این هواپیماها بعنوان یکی از انواع هواپیما و محصول یکی از معروف‌ترین کمپانی‌های فعال در صنعت هوانوردی هستند. مک دانل داگلاس – McDonnell Douglas یکی از کمپانی‌های پیشگام در صنعت هوافضا، سازه‌های فضانوردی مدرن است. این کمپانی هواپیمایی مدرن و معتبر از ادغام دو شرکت داگلاس و مک‌دانل به سال ۱۹۶۷ در شهر سنت لوئیز ایالت میزوری آمریکا تأسیس شد. بنیانگذاران این شرکت، “دانالد ویلِس داگلاس” و “جیمز اسمیت مک‌دانل” دو فارغ‌التحصیل اسکاتلندی دانشگاه MIT هستند.
شرکت هواپیمای مک دانل داگلاس توسط دانالد داگلاس در دهه ۱۹۲۰ راه‌اندازی شد و یکسال بعد در کالیفرنیا نخستین هواپیماهای مسافربری سبک را طراحی و تولید کرد. شرکت هوافضای مک دانل هم توسط جیمز مک‌دانل سال ۱۹۳۹ در فرودگاه بین‌المللی لامبرتِ سنت‌لوئیز راه اندازی شد. این دو فعال مبتکر و بلندپرواز صنایع هوایی ایالات متحده، محصولات خلاقانه و موفقی را به‌صورت مستقل یا در همکاری با کمپانی‌های بزرگ آمریکایی فعال در این زمینه طراحی و تولید کرده‌اند. پس از موفقیت در طراحی عرضه انواع هواپیمای مک دانل داگلاس، به دنبال مشکلات مالی کمپانی داگلاس در سال ۱۹۶۶ مدیران این شرکت آن‌را به مزایده گذاشته و در سال ۱۹۶۷ جیمز مک‌دانل در این مزایده برنده شد.
ادغام این دو شرکت در سال ۱۹۶۷ انجام گرفت و جیمز مک‌دانل بعنوان مدیر عامل این مجموعه انتخاب شد. موفقیت این کمپانی در دهه ۱۹۸۰ و با طراحی جت دو موتوره‌ی ام‌دی۸۰ رقم خورد. این موفقیت زمینه‌ساز ساخت هواپیماهای جدید و مدرن ام‌دی۹۰ بود. با پیشرفت صنعت هواپیماسازی در اروپا، فعالان آمریکایی این صنعت به منظور حفظ سیطره خود بر بازار جهانی و توسعه بازار تولیدات خود، تصمیم به ادغام کمپانی‌های مهم و موفق این کشور گرفتند. بر اساس این مصوبه شرکت‌های سودآور و پیشگام “نورث آمریکن آویِیشن” وشرکت هواپیمای مک دانل داگلاس در سال ۱۹۹۷ با بوئینگ ادغام شدند. به دنبال اجرای این طرح مدیران وقت بوئینگ تصمیم به بازگشت قسمتی از هزینه‌های خود برای اجرای این برنامه گرفتند.
بر این اساس، پروژه‌های در دست اجرای طراحی انواع هواپیمای تجاری در مک دانل داگلاس با نام‌های ام‌دی۹۵ و ام‌دی۹۰ که تقاضاهای فراوانی برای خرید آن‌ها دریافت شده بود تغییر نام داده و در قالب طرح پیشنهادی بوئینگ به اجرا در آمد. با این تغییر، ام‌دی۹۵ با عنوان بویینگ ۷۱۷ و ام‌دی۹۰ تحت عنوان “بوئینگ ام‌دی۹۰” معرفی شدند. اگرچه تولید هواپیمای مک دانل داگلاس ام‌دی۹۰ در سال ۲۰۰۰ متوقف شد با این وجود در حال حاضر حدود ۱۲۰ فروند از انواع این مدل هواپیما در ایرلاین‌های معتبر جهان فعال است.
ایرلاین هواپیمایی
شرکت‌ها یا ایرلاین ها، یکی دیگر از ارکان صنعت هوانوردی و از مهم‌ترین مواردی هستند که در هنگام خرید بلیط هواپیماباید در نظر گرفت. می‌توان گفت که با توجه به افزایش جمعیت و افزایش تقاضا برای سفرهای هوایی بدون وجود خطوط هواپیمایی، مسافرت با هواپیما غیر ممکن خواهد بود. ایرلاین ها عهده‌دار تمامی مراحل یک سفر هوایی هستند. هماهنگی و زمان‌بندی پروازهای مختلف، کلاس‌بندی پروازها، تعریف و توزیع بلیط از اصلی‌ترین وظایف یک ایرلاین است. فراهم کردن امکانات و تجهیزات مدرن و مجهز برای انجام پروازهای داخلی و خارجی در بالاترین سطح از کیفیت و امنیت یکی دیگر از وظایف مهم ایرلاین‌ها است. انجام بسیاری دیگر از کارهای تخصصی و فنی در راستای توسعه و ارتقاء کیفیت سفرهای هوایی از جمله مهم‌ترین وظایف و اقداماتی است که خطوط هواپیمایی مسئولیت آن‌ها را بر عهده دارند.
یکی دیگر از وظایف مهم ایرلاین هواپیمایی، به خدمت گرفتن و آموزش نیروهای مجرب برای بکارگیری در بخش‌های مختلف اعم از بازاریابی، فروش، بخش‌های تخصصی و فنی، خدمات و کادر پرواز است. توسعه صنعت گردشگری و استقبال گسترده از مسافرت با هواپیما، وظایف شرکت‌های هواپیمایی را بیشتر و پیچیده‌تر کرده است. امروزه شرکت‌های مختلفی با اهداف بزرگ و سرمایه‌گذاری کلان به فعالیت در صنعت هوانوردی می‌پردازند. این موضوع بازار رقابتی جذابی ایجاد کرده که نتیجه آن تلاش برای ایجاد زیرساخت‌های خدماتی گسترده در جهت تأمین رضایت و راحتی مسافران است. در ادامه این قسمت با ایرلاین ها آشنا خواهیم شد.
خطوط هواپیمایی داخلی
در حال حاضر خطوط هواپیمایی داخلی مختلفی در ایران عهده‌دار انجام پروازهای داخلی و خارجی هستند که تعداد آن‌ها به بیش از بیست شرکت می‌رسد. این شرکت‌ها به دولت یا بخش خصوصی تعلق دارند. حدود هجده شرکت هواپیمایی ایران تجاری و مسافربری و پنج شرکت، ویژه حمل و نقل در مسافرت با هواپیما هستند. بدلیل تحریم‌های اعمال شده علیه ایران طی سالیان اخیر، فعالیت‌های حدود پانزده ایرلاین ایرانی هم متوقف شده است. صنعت هواپیمایی ایران اگرچه در مقایسه با کشورهای همسایه و اغلب کشورهای منطقه خاورمیانه قدمت بیشتری دارد با این وجود نسبت به کشورهای صاحب نام و باسابقه این عرصه جوان و آماتور بحساب می‌آید. نخستین شرکت هواپیمایی ایران، شرکت هواپیمایی هما یا ایران ایر است. این شرکت هواپیمایی در حال حاضر توسط دولت اداره شده و با عنوان هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران شناخته میشود.
ایران ایر یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین خطوط هواپیمایی داخلی است که در سال ۱۹۴۴ (۱۳۲۳ شمسی) تأسیس شد و فعالیت رسمی خود را در سال ۱۹۶۱ آغاز کرد. پس از این سال‌ها، بغیر از شرکت هوایی وابسته به ایران ایر یعنی “ایر تور” در سال ۱۹۷۱، به مدت چندین دهه ایرلاین هواپیمایی دیگری در ایران تأسیس نشده‌اند. روند توسعه و گسترش صنعت هوایی ایران در دهه ۱۹۸۰ میلادی با افتتاح خطوط مختلف هواپیمایی مانند هواپیمایی آسمان در سال ۱۹۸۰ و هواپیمایی کیش ایر در سال ۱۹۸۹ از سر گرفته شد. شکوفایی و اوج‌گیری صنعت هوایی در ایران در سال‌های دهه ۱۹۹۰ هم ادامه یافت.
در این سال‌ها خطوط هواپیمایی داخلی ساها (۱۹۹۰)، هواپیمایی ماهان (۱۹۹۲)، هواپیمایی کارون (۱۹۹۲)، هواپیمایی کاسپین (۱۹۹۳) و قشم ایر (۱۹۹۶) به مجموعه ایرلاین موفق و معتبر هواپیمایی ایران اضافه شدند. در دو دهه سپری شده از قرن بیست و یکم هم، با وجود تحریم‌های شدیدی که علیه ایران وضع شد شرکت‌های دیگری هم به ناوگان هواپیمایی ایران اضافه شدند. هواپیمایی زاگرس (۲۰۰۵)، هواپیمایی تابان (۲۰۰۶)، هواپیمایی آتا (۲۰۱۰)، هواپیمایی معراج (۲۰۱۰)، هواپیمایی سپهران (۲۰۱۶)، هواپیمایی وارِش (۲۰۱۸) و هواپیمایی فلای پرشیا (۲۰۱۸) از جمله این ایرلاین جدید هواپیمایی هستند که در دو دهه گذشته به جمع شرکت‌های هواپیمایی ایران اضافه شده‌اند. تا سال ۲۰۱۰ خطوط هواپیمایی داخلی ایران در بیش از ۴۵ مسیر هوایی بین‌المللی پرواز داشتند. اغلب هواپیماهایی که در ناوگان حمل و نقل هوایی ایران بکار گرفته می‌شوند مدل‌های قدیمی بویینگ، ایرباس‌های اجاره شده از شرکت‌های هواپیمایی کشورهای منطقه و فوکر۱۰۰ هستند.
خطوط هواپیمایی خارجی
طبق آمارهای رسمی اعلام شده از سوی ایکائو (سازمان جهانی حمل و نقل هوایی) حدود پنج هزار شرکت از خطوط هواپیمایی خارجی در سراسر جهان مشغول به فعالیت هستند. با این وجود تعداد کمی از خطوط هواپیمایی خارجی مختلف هواپیمایی بعنوان شرکتی بزرگ در زمینه فروش بلیط هواپیما و تعداد قابل توجه پروازهای داخلی و خارجی فعالیت می‌کنند. بر همین اساس تعداد ایرلاین‌های تاپ کلاس یا پنج ستاره هم اندک است. هر ساله وب‌سایت‌ها و مؤسسات مختلفی اقدام به معرفی بهترین ایرلاین تاپ کلاس هواپیمایی جهان می‌کنند. هر یک از فهرست‌ها بر اساس معیارهای خاصی تهیه شده‌اند.
تعداد پروازها در مسافرت با هواپیما و پوشش مقاصد مختلف در نقاط مختلف جهان، تعداد هواپیماها و به‌روز بودن و کیفیت آن‌ها، کیفیت سرویس‌دهی و امکانات تفریحی و خدماتی، امنیت پروازهای انجام شده، تعداد کم سوانح، پذیرایی مناسب و کیفیت مناسب غذا، قیمت مناسب بلیط هواپیما در کلاس‌های پروازی مختلف، ثبات در ارائه خدمات، برگزاری منظم پروازها و داشتن حداقل تأخیر و سرویس‌دهی زمینی مناسب از جمله در پروازهای دارای توقف جزء مهم‌ترین معیارها در انتخاب بهترین خطوط هواپیمایی خارجی جهان است. بر اساس این فاکتورها، تعدادی از شرکت‌های هواپیمایی هستند که همواره در فهرست بهترین ایرلاین پنج ستاره هواپیمایی قرار می‌گیرند.
در خطوط هواپیمایی خارجی مانند لوفت‌هانزای آلمان با حدود ۱۴۰ هزار نفر پرسنل، بالغ بر هشتصد فروند هواپیما و جابجایی حدود ۱۵۰ میلیون نفر در سال یکی از بزرگترین و بهترین ایرلاین جهان است. ایر فرانس دیگر شرکت هواپیمایی معتبر است که حدود هشتاد هزار نفر پرسنل، بالغ بر سیصد فروند هواپیما و حدود ۷۵ میلیون نفر جابجایی در سال دارد.
“بریتیش ایر ویز” یکی دیگر از ایرلاین بین‌المللی هواپیمایی است که ناوگان آن بیش از سیصد هواپیما از بهترین هواپیماهای روز جهان را در اختیار دارد. “دلتا ایرلاینز” ایالات متحده آمریکا هم یکی دیگر از بزرگترین خطوط هواپیمایی خارجی در جهان با حدود هشتاد هزار نفر پرسنل، حدود هشتصد فروند هواپیما و جابجایی حدود دویست میلیون نفر مسافر در سال است. “آل نیپونز ایر ویز” بعنوان بزرگترین ایرلاین ژاپن حدود ۴۵ هزار نفر پرسنل و ناوگانی مشتمل بر دویست فروند هواپیما دارد که در طول سال بیش از ۴۷ میلیون نفر مسافر را جابجا می‌کند.
کانتاس استرالیا بزرگترین ایرلاین این کشور با بیش از سی هزار نفر پرسنل، سیصد فروند هواپیما و جابجایی حدود چهل میلیون نفر مسافر در سال یکی دیگر از ایرلاین معروف هواپیمایی دنیا است. هواپیمایی امارات، “قطر ایر ویز” و “سنگاپور ایرلاینز” هم از جمله بزرگترین و بهترین خطوط هواپیمایی خارجی جهان به شمار می‌روند.
پاسپورت برای مسافرت با هواپیما
پاسپـورت، معادل فرانسوی واژه گذرنامه است. پاسپـورت یک مدرک شناسایی ملی و رسمی است که هر دولت بنا به درخواست شهروندان خود برای آنان صادر می‌کند تا با در اختیار داشتن آن برای دریافت مجوز رسمی ورود و خرید بلیط هواپیما برای سفر به دیگر کشورها اقدام کنند. به نوعی، پاسپورت سند و گواهی معتبری مبنی بر حمایت یک دولت از حقوق و امنیت شهروندان و اتباع خود در دیگر کشورها و مناطق جهان است. هر اندازه روابط دیپلماتیک یک کشور با سایر کشورهای جهان صمیمانه و گسترده باشد و اعتبار و وِجهه بین‌المللی آن کشور بالاتر باشد پاسپورت آن کشور هم اعتبار و ارزش بالایی خواهد داشت.
بر همین اساس ممکن است با در اختیار داشتن پاسپورت معتبر برای مسافرت با هواپیما، نیاز به دریافت مجوز ورود از سوی سفارت کشور مقصد نباشد. این مجوز ورود یا ویزا بدون در اختیار داشتن پاسپورت صادر نخواهد شد. بنابراین برای متقاضیان مهاجرت و یا افرادی که قصد مسافرت‌های کاری و تفریحی به کشورهای خارجی دارند داشتن پاسپورت یا گذرنامه الزامی است. در ادامه با جزییات دریافت پاسپورت بیشتر آشنا می‌شویم.
مدارک لازم برای پاسپورت
داشتن پاسپورت برای مسافرت با هواپیما یک مدرک شناسایی و هویتی جهت مهاجرت یا سفر به دیگر کشورها است. به همین دلیل طبیعی است که بسیاری از شهروندان اطلاعات چندانی از مدارک لازم برای پاسپورت و مراحل اداری جهت اخذ پاسپورت ندارند. جهت دریافت پاسپورت برای مسافرت با هواپیما و خروج از کشور، قبل از هر اقدامی باید به یکی از دفاتر پلیس+۱۰ مراجعه کرد. در این مراکز فرم‌های مختلفی برای دریافت اطلاعات شخصی مانند سن، میزان تحصیلات، شغل، وضعیت اقامت و محل سکونت به متقاضیان داده میشود. پس از تکمیل این پرسشنامه‌ها باید مدارک لازم را به کارشناسان مربوطه ارائه داد.
مدارک لازم برای پاسپورت معتبر برای مسافرت با هواپیما عبارتند از: اصل و کپی کارت ملی، اصل و کپی شناسنامه، یک قطعه عکس پرسنلی با زمینه سفید که فاکتورهای مورد نیاز عکس گذرنامه را داشته باشد. ارائه گواهی کتبی رضایت والدین یا قیم قانونی برای افراد زیر هجده سال، رضایت محضری همسر برای بانوان متأهل، گواهی فوت یا طلاق‌نامه برای بانوانی که همسر خود را از دست داده‌اند یا طلاق گرفته‌اند، مجوز کتبی یگان خدمتی برای نظامیان مشغول به کار یا بازنشستگانی که کمتر از پنج سال از مدت بازنشستگی آنان می‌گذرد و گواهی اشتغال به تحصیل یا سپرده مالی برای مشمولان نظام وظیفه است.
از دیگر مدارک لازم برای پاسپورت مسافرت با هواپیما اصل و کپی کارت پایان خدمت سربازی و یا معافیت دائم از خدمت نظام وظیفه برای آقایان هجده سال به بالا، پرداخت هزینه‌های صدور پاسپورت و ارائه پاسپورت منقضی شده قبلی است.
پس از ثبت درخواست صدور پاسپورت و تحویل مدارک لازم برای پاسپورت ، معمولاً بین ده روز تا دو هفته زمان لازم است تا پاسپورت رسمی برای مسافرت خارجی با هواپیما به دست متقاضیان برسد. در صورتی که زمان کمتری مدّ نظر شما است و لازم است تا پاسپورت شما برای مسافرت به خارج از کشور با هواپیما سریع‌تر صادر شود به اداره گذرنامه مراجعه کرده و با ارائه بلیط هواپیما درخواست رسیدگی فوری را به مراجع ذی ربط ارائه دهید.
اعتبار پاسپورت
چنانچه اشاره شد پاسپورت یک مدرک شناسایی ملی برای دریافت مجوز ورود به سایر کشورهای جهان است و اعتبار پاسپورت یکی از مهم ترین مواردی است که در مسافرت با هواپیما به خارج از کشور باید توجه کرد. داشتن پاسپورت شرط لازم برای اقدام به خروج از کشور، تهیه بلیط هواپیما و مسافرت خارجی با هواپیما یا دیگر وسایل است. ولی دقت کنید که داشتن پاسپورت، شرط لازم است اما به هیچ عنوان کافی نیست. به‌عبارت دیگر داشتن پاسپورت برای مسافرت با هواپیما هیچ مجوزی مبنی بر داشتن حق ورود به دیگر کشورها به‌حساب نمی‌آید.
گذرنامه گواهی تابعیت کشور مبدأ است. پاسپورت هر کشور نوعی سند و اعتبارنامه است که تابعیت شهروندان آن کشور را به دیگر کشورها اعلام می‌کند. برای سفر به سایر کشورها لازم است تا مجوز ورود به آن کشورها توسط سفارت آن کشورها به متقاضیان داده شود. این مجوز یا ویزا بر اساس مناسبات سیاسی و با توجه به عوامل سیاسی مختلفی صادر خواهد شد. دریافت مجوز ورود به کشورهای مختلف جهان برای شهروندان یک کشور، به اعتبار پاسپورت آن کشور بستگی دارد. اما اعتبار پاسپورت برای مسافرت خارجی با هواپیما چیست؟
اعتبار پاسپورت به این معنا است که فقط با ارائه گذرنامه کشور خود بتوان به کشورهای مختلف سفر کرد و نیازی به صرف وقت و هزینه برای دریافت ویزای سایر کشورها نباشد. این امر منوط به روابط دیپلماتیک دوستانه و خوب کشور مبدأ با دیگر کشورهای جهان است. در این حالت کشورها برای رفت و آمد شهروندان خود شرط دریافت ویزا را لغو کرده و تنها با ارائه پاسپورت می‌توان به کشور مورد نظر سفر کرد. هر اندازه که وجهه مثبت و اعتبار یک کشور در سطح بین‌المللی بالاتر باشد اعتبار پاسپورت آن کشور بیشتر بوده و لذا سفر به نقاط مختلف جهان برای شهروندان آن هم ساده‌تر خواهد بود.
به عبارت دیگر، میزان اعتبار پاسپورت یک کشور برای مسافرت با هواپیما بر اساس تعداد کشورهایی مشخص میشود که شهروندان این کشور بدون ویزا می‌توانند به آن‌ها سفر کنند. بر این اساس معتبرترین پاسپورت جهان متعلق به کشور ژاپن با اجازه ورود بدون ویزا به ۱۹۴ کشور جهان است. سنگاپور، کره جنوبی، آلمان، فنلاند، لوگزامبورگ، ایتالیا و اسپانیا در رده‌های بعدی معتبرترین گذرنامه های جهان قرار دارند. پاسپورت ایران از زمان صدور پنج سال اعتبار دارد. این گذرنامه با داشتن اجازه ورود بدون ویزا به ۴۳ کشور در رتبه ۱۰۳ معتبرترین پاسپورت‌های جهان قرار دارد.
نوع پاسپورت
در اختیار داشتن پاسپورت برای مسافرت خارجی با هواپیما الزامی است. اما چند نوع پاسپورت وجود دارد؟ بطور کلی و به‌صورت رسمی سه نوع پاسپورت بر اساس مقاصد و اهدافی که افراد برای انجام آن‌ها عازم سفر به خارج از کشور می‌شوند وجود دارد. علاوه بر این سه نوع پاسپورت، انواع دیگری از پاسپورت هم وجود دارد که اداره گذرنامه ایران آن‌ها را صادر نمی‌کند. در واقع گذرنامه‌های ایرانی در قالب یکی از سه گروه اصلی قرار گرفته و برای افراد متقاضی صادر میشود. پرمخاطب‌ترین و پرکاربردترین نوع از انواع پاسپورت برای مسافرت با هواپیما، گذرنامه‌های عادی یا توریستی است. برای تمامی شهروندان ایرانی که به قصد سفرهای تفریحی، تجاری، تحصیلی یا مسابقات ورزشی از کشور خارج می‌شوند پاسپورت عادی یا توریستی صادر خواهد شد. قبل از خرید بلیط هواپیما بهتر است که این گذرنامه را تهیه کرده باشید.
این نوع پاسپورت‌ها را می‌توان از طریق دفاتر پلیس+۱۰ در داخل کشور و یا از طریق کنسولگری ایران در کشورهای خارجی دریافت کرد. اصلی‌ترین گذرنامه، پاسپورت سیاسی یا دیپلماتیک است. همانطور که از نام این گروه از پاسپورت‌ها مشخص است گذرنامه‌های سیاسی فقط برای شخصیت‌های سیاسی و مقامات بلندپایه یک کشور صادر می‌شوند. این نوع پاسپورت ها با پاسپورت عادی برای مسافرت با هواپیما تفاوت دارد و تنها برای مقامات و دیپلمات‌های کشور و در سفرهای سیاسی و رسمی صادر میشود. صدور این گذرنامه‌ها هم شرایط ویژه‌ای دارد و مقامات سیاسی بر اساس حکم و مأموریتی که به آن‌ها محوّل شده می‌توانند درخواست صدور پاسپورت را برای خود و همسرشان ارائه دهند.
نوع دیگری از پاسپورت، پاسپورت خدماتی یا پاسپورت خدمت است. این گذرنامه‌ها برای کارمندان و کارکنان ادارات دولتی جهت انجام ماموریت‌های برون مرزی صادر میشود. این نوع از پاسپورت‌ها هم مانند نوع پاسپورت سیاسی جزء موارد خاص بحساب می‌آید. به منظور اخذ پاسپورت خدمت برای مسافرت با هواپیما متقاضیان باید از طریق اداره مربوطه اقدام به دریافت گذرنامه کرده و جهت صدور فوری آن، حکم مأموریت رسمی را به دفاتر و مراکز صدور پاسپورت ارائه دهند. پاسپورت اضطراری، پاسپورت گروهی یا اشتراکی، و پاسپورت خانوادگی از دیگر انواع متداول و مرسوم پاسپورت هستند. چنانچه اشاره شد این گروه از گذرنامه‌ها در ایران تعریف شده نیستند.
عوارض خروج از کشور
تا قبل از بهمن ماه سال ۹۸ هر شهروند ایرانی برای خروج از کشور موظف به پرداخت مبلغی جزیی به حساب سازمان شهرداری‌های کشور بود. این مبلغ که با عنوان عوارض خروج از کشور نامیده میشود از بهمن ماه سال ۹۸ به حساب دولت واریز میشود. این مالیات مصارف مختلفی دارد. قسمت عمده مبلغ عوارض خروج از کشور به پروژه‌های عمرانی مناطق محروم و کم برخوردار کشور، به‌ویژه روستاهای مرزی تعلق می‌گیرد. بخشی از آن هم به حساب سازمان گردشگری واریز خواهد شد. تمام شهروندان ایرانی، حتی نوزادان، به هنگام خروج از کشور موظف هستند تا این عوارض را به حساب دولت واریز کنند. علاوه بر هزینه‌های خرید بلیط هواپیما، نرخ مالیات خروج از کشور را هم به لیست هزینه های مسافرت با هواپیما اضافه کنید. در ادامه اطلاعات بیشتری در رابطه با افراد مشمول این مالیات، افراد معاف از پرداخت عوارض و نرخ سالانه این مالیات و سایر قوانین آن ارائه خواهد شد.
عوارض خروج از کشور دانشجویان
افرادی که در خارج از کشور مشغول به تحصیل هستند در مسافرت با هواپیما از پرداخت عوارض خروج از کشور دانشجویان معاف هستند. بدین منظور لازم است که دانشجویان مشغول به تحصیل در خارج از کشور اقدامات لازم را که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت انجام دهند. معافیت از پرداخت عوارض خروج از کشور دانشجویان در صورتی امکان‌پذیر است که در پاسپورت افراد متقاضی مُهر مجوز خروج دانشجویی درج شده باشد. برای دریافت این مهر قبل از هر اقدامی باید در سامانه تاک (سامانه تأیید اسناد کنسولی) ثبت نام کرده و مدارک مورد نیاز را بارگزاری کرد. این مدارک عبارتند از: کارت ملی یا شناسنامه، کارت اقامت، تصویر باکیفیت و واضح از گذرنامه و تصویر آخرین مدرک تحصیلی. در صورتی که آخرین مدرک تحصیلی از موسسات آموزش عالی و دانشگاه‌های ایران نباشد لازم است که به زبان انگلیسی ترجمه شود.
پس از ارسال این مدارک، دانشجویان باید با مراجعه به دانشگاه محل تحصیل گواهی اشتغال به تحصیل در این دانشگاه را با مهر و تأیید رسمی دریافت کرده و تصویر باکیفیت و اسکن شده این گواهی را در سامانه تاک بارگزاری کنند. در این مرحله یک کد رهگیری صادر خواهد شد. پس از انجام این اقدامات باید تصویر تمامی این مدارک به همراه فرم تشکیل پرونده دانشجویی برای کنسولگری سفارت ایران در کشور محل تحصیل ارسال شود. تحویل مدارک برای عوارض خروج از کشور دانشجویان به‌صورت حضوری و پستی امکان‌پذیر است. پس از اتمام این مراحل و تشکیل پرونده در کنسولگری می‌توان درخواست درج مهر مجوز خروج دانشجویی را تسلیم سفارت ایران کرد. برای دریافت این مجوز کافی است با همراه داشتن گذرنامه و فرم درخواست مهر خروج، به کنسولگری ایران مراجعه شود.
این مهر یک سال اعتبار دارد. تاریخ اعتبار این مهر از اول مِهر هر سال تا پایان شهریور سال بعد است. در این مدت عوارض خروج از کشور دانشجویان محاسبه نمی شود و دانشجویان با این مجوز می‌توانند سه بار از کشور خارج شوند. به این شرط که مجموع توقف در ایران از چهار ماه تجاوز نکند.
عوارض خروج از کشور زمینی و هوایی
چنانچه اشاره شد عوارض خروج از کشور هزینه‌ای است که هر شهروند ایرانی به هنگام خروج از مرزها موظف به پرداخت آن است. قانون دریافت مالیات خروج در سال ۱۳۶۴ به تصویب رسید. خروج از طریق تمامی مرزهای کشور (هوایی، زمینی، دریایی) مشمول این قانون میشود و عوارض خروج فقط برای مسافرت با هواپیما نیست. عوارض خروج از کشور زمینی و هوایی بر اساس نرخ مصوب سالانه دریافت خواهد شد. همچنین این مالیات، تعرفه‌های ویژه خود را دارد که بر اساس تعداد دفعات خروج شهروندان از مرزهای کشور، محاسبه میشود.
پنج گروه از مسافران موظف به پرداخت مالیات خروج از کشور هستند. این گروه‌ها عبارتند از: زائران حج تمتع و عمره، زائران عتبات عالیات، ورزشکاران تیم‌های ملی که عازم رقابت‌های خارجی هستند، مسافرانی که ساکن شهرهای مرزی کشور و در نهایت مسافران عادی هستند.
لازم‌به‌ذکر است که چند گروه از مسافران و متقاضیان سفر به خارج از کشور از پرداخت عوارض خروج از کشور زمینی و هوایی معاف هستند. این گروه‌ها عبارتند از: دارندگان پاسپورت سیاسی، جانبازان تحت درمان در خارج از کشور، کادر پرواز و خدمه کشتی‌ها، دانشجویان مشغول به تحصیل در خارج از کشور و مسافرانی که گذرنامه شغلی از وزارت کار دریافت کرده‌اند.
میزان بار مجاز در مسافرت با هواپیما
پس از پشت سر گذاشتن مراحل مختلف خرید بلیط هواپیما و انجام اقدامات لازم برای مسافرت با هواپیما نوبت به جمع کردن وسایل مورد نیاز و بستن چمدان‌ها می‌رسد. چالش و سئوالی که برای بسیاری از مسافران سفرهای هوایی به‌ویژه مسافران پرواز اولی در این مرحله پیش می‌آید این است این میزان چقدر است؟ با فرض اطلاع داشتن از وسایل و تجهیزات غیرقابل حمل با هواپیما، خلاصه کردن وسایل و کالاهای مورد نیاز در قالب میزان مجاز اعلام شده از سوی ایرلاین‌ها و شرکت‌های هواپیمایی، همیشه موضوعی مسئله ساز است شرایط و مقررات اضافه بار در مسافرت با هواپیما به چه صورت است؟ در ادامه این مطلب تلاش شده است تا پاسخی کامل و قابل استناد به چنین پرسش‌هایی در باره میزان بار مجاز در مسافرت با هواپیما داده شود.
قوانین بار مجاز در هواپیما
در هنگام خرید بلیط هواپیما اطلاعات و تذکراتی در ارتباط با میزان بار مجاز در مسافرت با هواپیما برای هر مسافر داده شده است. این سقف و محدودیت بر اساس عوامل مختلفی تعریف میشود. اصلی‌ترین فاکتور شرکت‌های هواپیمایی در تعیین قوانین بار مجاز در هواپیما، کلاس پروازی و کدهایی است که رده پروازی یک بلیط را مشخص می‌کنند. مسافران کلاس‌های پروازی فرست کلاس و بیزینس کلاس مجاز به همراه داشتن مقادیر بیشتر بار نسبت به مسافران کلاس اکونومی هستند.
همچنین قوانین بار مجاز هواپیما در رده‌های مختلف پروازهای اکونومی هم، برخی ایرلاین‌ها تفاوت‌های جزیی در ارتباط با میزان بار مجاز در مسافرت داخلی یا خارجی با هواپیما قائل می‌شوند. برخی از شرکت‌های هواپیمایی به مسافران و مشتریان وفادار و همیشگی خود، امتیازات و اختیارات ویژه‌ای واگذار می‌کنند. یکی از مهم‌ترین این امتیازات، مجوز حمل مقادیر بیشتر بار در هر پرواز نسبت به سایر مسافران هواپیما است. هر یک از شرکت‌های هواپیمایی محدوده و حجم مشخصی برای قوانین بار مجاز در هواپیما خود در نظر می‌گیرند. قوانین بار مجاز در مسافرت با هواپیما شامل دو بخش است: میزان بار مجاز قابل حمل به کابین هواپیما یا بار دستی، و میزان بار قابل انتقال به انبار هواپیما در قالب محموله‌ها و چمدان‌های بزرگ.
بطور کلی و با صرف‌نظر از چند مورد قابل اغماض، می‌توان گفت که ایرلاین ایرانی میزان بار مجاز قابل حمل به کابین در مسافرت با هواپیما را بین پنج تا هفت کیلوگرم تعریف کرده‌اند. بر اساس قوانین بار مجاز در هواپیما پروازهای داخلی و پروازهای کلاس اکونومی مجاز به همراه داشتن پنج کیلوگرم و مسافران پروازهای خارجی و بیزینس کلاس یا فرست کلاس، مجاز به داشتن هفت کیلوگرم بار به‌صورت کوله‌پشتی یا کیف دستی در کابین هواپیما هستند. طول این محموله‌ها نباید بیشتر از ۱۲۰ سانتیمتر باشد. میزان بار مجاز برای انتقال به قسمت بار در مسافرت با هواپیما، در پروازهای داخلی و و اکونومی بین ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم است. مسافران پروازهای خارجی یا پروازهای تجاری مجاز به داشتن ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرم بار برای انتقال به قسمت بار هستند.
تعداد کمی از ایرلاین ایرانی، تحت شرایط خاص و یا برای مشتریان ویژه، قوانین و محدودیت بار مجاز در هواپیما را تا سقف پنجاه کیلوگرم بالا برده‌اند. اکثر شرکت‌های هواپیمایی ایران این اجازه را به والدین می‌دهند که تا سقف پنج کیلوگرم در پروازهای داخلی و تا سقف ده کیلوگرم در پروازهای خارجی، وسایل ضروری نوزاد و کودک زیر دو سال را به داخل کابین بیاورند. برای آگاهی کامل و دقیق از قوانین بار مجاز در هواپیما بهترین گزینه اطلاعات درج شده روی بلیط هواپیما است.
شرایط اضافه بار هواپیما
دلیل سختگیری و حساسیت ایرلاین‌ها در مورد میزان بار مجاز در مسافرت با هواپیما و اضافه بار چیست؟ پاسخ این سوال به یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین موضوعات سفر هوایی یعنی امنیت پرواز ارتباط دارد. برای هر هواپیما و سازه هوایی شرایط اضافه بار هواپیما، ظرفیت و حجم مشخصی در نظر گرفته میشود. حفظ تعادل هواپیما و مرکز ثقل آن ارتباط مستقیمی به این ظرفیت دارد. چنانچه حجم بار و محموله‌های داخل هواپیما از این میزان مجاز تجاوز کند هواپیما در حین پرواز و یا در مواقع حساس کنترل خود را از دست خواهد داد و این اتفاق، پیامدهای ناگواری به همراه خواهد داشت.
به همین دلیل شرکت‌های هواپیمایی و مسئولان بخش کنترل بار دقت و وسواس زیادی در وزن کشی محموله‌ها و اِعمال جریمه در رابطه با میزان بار ورودی مجاز در مسافرت با هواپیما به خرج می‌دهند. عوامل مختلفی در تعیین جریمه‌های مربوط به شرایط اضافه بار هواپیما دخالت دارند. هر ایرلاین بر اساس عوامل و فاکتورهایی، تعرفه های بار اضافه را تعریف می‌کند. با این وجود می‌توان گفت تمامی شرکت‌های هواپیمایی ایران، رَویه یکسانی در ارتباط با این موضوع دارند. قیمت بلیط و کلاس پروازی، مدت زمان پرواز و فاصله تا مقصد، ابعاد و وزن محموله‌ها از مهم‌ترین عوامل دخیل در محاسبه جریمه برای بار اضافه هستند. بر این اساس و بطور کلی می‌توان گفت شرکت‌های هواپیمایی، در ازای هر یک کیلوگرم بار اضافی، یک درصد از مبلغ بلیط را از مسافران بعنوان جریمه خواهند گرفت.
در مورد پروازهای خارجی، حتماً از روی بلیط و یا از طریق وبسایت ایرلاین مربوطه، قوانین و شرایط اضافه بار هواپیمارا مطالعه کنید. ایرلاین ایرانی، معمولا به ازای هر یک کیلوگرم بار اضافی، حدود ۱۵ یورو جریمه تعیین کرده‌اند. لذا توصیه میشود قبل از بسته‌بندی محموله‌های خود و جاسازی وسایل، از میزان بار مجاز در پروازی که مسافر آن هستید مطلّع شوید. همچنین برخی از ایرلاین‌ها نسبت به ابعاد محموله‌ها بسیار سختگیر هستند. اندازه و حجم مجاز وسایل و محموله‌ها که در وبسایت ایرلاین مجری پرواز و یا روی بلیط تعیین شده را جدی بگیرید!
بیمه مسافرتی هواپیما
یکی از مواردی که در هنگام خرید بلیط هواپیما و مسافرت با هواپیما باید به آن توجه ویژه‌ای داشت بیمه مسافرتی 
است. خرید بیمه مسافرتی هواپیما به نوعی همراه شدن با یک حامی و ضمانت نامه مطمئن برای سفر است. به‌ویژه در سفرهای خارجی داشتن بیمه مسافرتی برای دریافت ویزا ضروری و الزامی است. امروزه با خرید بیمه مسافرتی می‌توان از بروز بسیاری از مشکلات و مسائل پیچیده در حین سفر پیشگیری کرد. اتفاقات پیش‌بینی نشده‌ای که در طول سفر رخ می‌دهد ممکن است منجر به حوادث و دردسرهای بیشتری شود.
در صورت داشتن یک بیمه معتبر مسافرتی با هواپیما از بروز بسیاری از این مصائب جلوگیری شده و می‌توان بسیاری از خسارات را جبران کرد. بیمه مسافرتی هواپیما بسیاری از خسارات جانی و مالی را که در هنگام سفر رخ داده‌اند پوشش می‌دهد. در صورتی که فرد بیمه‌شده در فرودگاه و قبل از سوار شدن به هواپیما و یا پس از رسیدن به مقصد با حادثه، بیماری، یا خسارت مالی مواجه شود بیمه موظف به رسیدگی و جبران خسارات است.
مهم‌ترین مواردی که بیمه مسافرتی هواپیما پوشش می‌دهد عبارتند از: هزینه‌های مختلف پزشکی مانند معاینه، جراحی و بستری بر اساس سقف تعیین شده در بیمه نامه، هزینه‌های دندانپزشکی، هزینه‌های همراه و یا بازگشت شخص تحت پوشش در صورتی که بر اثر حادثه به تنهایی قادر به بازگشت از سفر نباشد و یا بیش از ده روز بستری شود و نیاز به همراه پیدا کند، هزینه‌های مربوط به مسائل حقوقی، هزینه‌های مربوط به حمل جسد و تابوت در صورت مرگ فرد تحت پوشش بیمه مسافرتی با هواپیما، هزینه‌های مربوط به تأخیر طولانی در پرواز در صورتی که پرواز چارتری نبوده و تأخیر بدلیل آشوب‌های سیاسی و اعتصاب کارکنان فرودگاه یا ایرلاین نباشد.
قیمت بیمه های مسافرتی مختلف با هواپیما بر اساس فاکتورهایی مانند سن فرد بیمه شده، تعداد سفرها و مدت زمان اقامت تعیین میشود. هرچه سن شخص بیمه شده بیشتر، تعداد سفرها بیشتر و مدت اقامت و سفر طولانی‌تر باشد بیمه های مسافرتی هم قیمت بالاتری خواهند داشت.